Sırbistan’da Lityum Madenciliği Protestoları
Binlerce Sırp, ülkenin dört bir yanında İngiliz-Avustralyalı Rio Tinto şirketinin lityum madenciliği projesine karşı ellerinde “Maden istemiyoruz, dedemizin köyünü istiyoruz” yazılı pankartlarla gösteri düzenliyor. Protestocular, bu projenin çevreye vereceği zararlar sebebiyle hükümeti sert bir dille eleştirirken, yetkililer ise gösterilerin siyasi amaçlı olduğunu iddia ediyor. Ülkenin verimli bölgelerinden biri olan ve Avrupa’nın en büyük lityum yataklarına ev sahipliği yapan Jadar Vadisi, bu madencilik faaliyetleriyle tehdit altına alınmakta.
Sadece çevre aktivistlerinin katılmadığı bu eylemlerde çocuklar, yaşlılar ve gençler de yer alıyor; hepsi ellerinde Rio Tinto’ya karşı çıkan ve hükümeti eleştiren pankartlarla sokaklara dökülmüş durumda. İktidar ise bu maden projesinin yaratacağı çevresel yıkıma rağmen, ülkenin ekonomik kalkınması için gerekli olduğunu savunuyor.
“Maden istemiyorum, dedemin köyünü istiyorum”
‘YURT DIŞINDAN DESTEKLİ’
Cumhuriyet’e konuşan Sırbistan Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Uroš Pribicevic, çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu eylemcilerin “farklı bir politik amaç” doğrultusunda “yurt dışından” desteklendiğini iddia etti. Pribicevic, “Bu durum, Sırbistan ve ekonomimiz için büyük bir gelişme fırsatıdır. Protestoların arka planında politik motivasyonlar yatıyor. Devlet, bu konuyu kamuoyuyla tartışmaya açmak istiyor” şeklinde konuştu. Ayrıca, madencilik faaliyetlerinin zararlı olup olmayacağına dair bir kamuoyu yoklaması yapılacağını da belirtti.
Yeşil-Sol Hareket lideri Biljana Djordjevic, daha önce yaptığı açıklamada, “Sırbistan’ın, neredeyse hiç kimsenin satın alamayacağı elektrikli araçlar için lityum sağlamak üzere feda edileceğinden korkuyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
SANCAK’TA DA BAŞKA BİR KIYIM OLACAK
Türkiye’de ‘Sancak bölgesi’ olarak bilinen Güney Sırbistan’ın Raška Bölgesi’nde bulunan Rogozna Altın ve Temel Metaller Projesi de başka bir çevre kıyımının habercisi olarak öne çıkıyor. Halk, Jadar Vadisi’ni korumaya çalışırken, Avustralya medyası, Avustralyalı şirket Strikland Metals’in Sırbistan’daki Rogozna projesinin satın alınması için 37 milyon dolar ayırdığını bildirdi.
REFERANDUM YAPILACAK
Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, lityum madenciliği konusunda bir referandum yapılacağını duyurdu. Vucic, uzmanlar tarafından yürütülen çevresel tehdit analizinden elde edilecek veriler doğrultusunda ne yapacağına karar vereceğini belirtti.
CERATTEPE’DE NE OLMUŞTU?
Anayasa Mahkemesi (AYM), Artvin-Cerrattepe’deki madencilik faaliyetleri için 2015’te verilen “ÇED olumlu” raporuyla ilgili hak ihlali kararı vermişti. Ardından Rize İdare Mahkemesi de bu kararı iptal etmişti. Cerattepe’de halk, madencilik faaliyetlerinin doğaya vereceği zararlar sebebiyle projeyi uzun süre protesto etmişti.
