Uykunun Önemi ve Faydaları
Yapılan birçok bilimsel çalışma, uykunun insan yaşam kalitesini olumlu yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Artık bilim insanları, uykunun sağladığı faydaları sorgulamak yerine, uykunun fayda sağlamadığı bir alan olup olmadığını araştırmaya yönelmişlerdir. Uyku konusunda önde gelen uzmanlardan biri olan University of California Berkeley’de sinir bilimi ve psikoloji bölümü öğretim üyesi Profesör Matthew Walker, milyonlarca insanın verilerini inceleyerek yazdığı kitabında, “Uyku, dünya üzerindeki en demokratik ve en ucuz sağlık sistemidir” ifadesini kullanmaktadır.
UYKUNUN FAYDALARI NELER?
Bilimsel araştırmalar, uykusuzluğun beynimiz ve vücudumuz üzerindeki ciddi etkilerini göstermektedir. Alzheimer, kanser, kalp krizi, obezite, diyabet, depresyon ve hatta intihar gibi durumların uykusuzlukla bağlantısı bulunmaktadır. Çünkü insan vücudundaki belirli fizyolojik sistemler ve beyin aktiviteleri, uyku sırasında yenilenir. Uykusuzluk durumunda ise bu süreçler olumsuz etkilenir. Ancak tüm bu faydalara rağmen, kaliteli bir uykuya dalmak her zaman kolay olmayabilir. Peki, kaliteli bir uyku için neler yapmalıyız? İşte Profesör Walker’ın iyi bir uyku için önerileri:
- 1. Her gün aynı saatte yatın, aynı saatte kalkın: İyi bir uyku düzeninin ilk adımı, her gün aynı saatte yatmak ve aynı saatte kalkmaktır. Özellikle kalkma saatinizi alışkanlık haline getirmek büyük önem taşır. Her gün aynı saatte kalkmak, gün sonunda uykuya dalma saatlerinizi düzenlemenize yardımcı olur.
- 2. Odanızı karanlığa gömün: Vücudun biyolojik ritmini düzenleyen melatonin hormonunun salgılanması için karanlık bir ortam gereklidir. Yatmadan bir saat önce bulunduğunuz odayı loş bir hale getirin. Bunun yanında, elektronik cihazların ekranlarından gelen mavi ışık melatonin salgısını olumsuz etkileyebilir, bu nedenle uyumadan en az bir saat önce elektronik cihaz kullanmaktan kaçının.
- 3. Ortamı serin tutun: Dinlendirici bir uyku için uyuduğunuz ortamın serin olması gerekmektedir. Beyin ve beden sıcaklığınızın normalden 1 derece daha düşük olması, iyi bir uyku için idealdir. Bu nedenle, yattığınız odanın sıcaklığının yaklaşık 18 derece civarında olması önerilir.
- 4. Yatağınızı sadece uyumak için kullanın: Eğer uykuya dalmak için harcadığınız süre 20 dakikayı geçiyorsa, yataktan çıkıp uykunuz gelene kadar başka bir odada farklı aktiviteler yapmayı deneyin. Örneğin, kitap okuyabilir veya televizyon izleyebilirsiniz. Ancak bu faaliyetleri yatağınızda gerçekleştirmemelisiniz; yatağınızın sadece uyku ile ilişkilendirilmesi, uyku kalitenizi artıracaktır.
- 5. Kahve gibi uyarıcıları azaltın: Birçok insan, gün içerisinde yüksek miktarda kafein ve tein içeren içecekler tüketmektedir. Profesör Walker, kahvenin içindeki kafeinin vücutta 12 saate kadar kalabileceğini hatırlatıyor. Dolayısıyla, uykudan birkaç saat önce kahve içmediğinizi düşünseniz bile, daha erken saatlerde tükettiğiniz kafein vücudunuzda etkili kalmaya devam eder. Bu nedenle, uykudan 12 saat önce bu tür maddeleri almayı bırakmanızı önerir.
- 6. Alkol tüketimine dikkat edin: Genel bir yanılgının aksine, alkol uyku kalitesini artırmaz. Uykudan önce aşırı miktarda alkol tüketimi, uyku kalitenizi olumsuz yönde etkileyebilir. İyi bir uyku için alkol tüketiminizi sınırlamak önemlidir.
