Uykunun Önemi ve Uyku Apnesi
Kulak, Burun ve Boğaz Uzmanı Dr. Cüneyt Altunay, uyku ve uyku apnesinin sağlığımız üzerindeki etkilerini vurgularken, dünya genelinde orta ve şiddetli uyku apnesi olan bireylerin %80-90’ının henüz teşhis edilmediğine dikkat çekiyor. Uzm. Dr. Altunay, uykunun farklı evreleri ile bireyi bir sonraki yaşam mücadelesine hem fiziksel hem de psikolojik olarak hazırlayan önemli bir mola olduğunu ifade ediyor.
İyi bir uyku düzeninin önemi üzerine konuşan Altunay, sağlıklı bir uyku ile kanda belirli bir düzeyde oksijen sağlanarak en uç hücrelere kadar gelişim, büyüme, yenilenme ve dinlenme fonksiyonlarının sürdürülebileceğini belirtiyor. İyi bir uyku sonrası, kişi kendini dinlenmiş ve dinamik hisseder. Eğer gündüzleri sürekli bir yorgunluktan bahsediliyorsa, bu durumu “Kişinin olağan uykusunu almasına rağmen uykuya meyilli, halsiz ve bitkin bir gün geçirmesi” şeklinde tanımlamak mümkündür. Bu durumun en büyük nedenlerinden biri uyku apnesi olabilir.
Uyku apnesi, günümüzde yalnızca horlama ve sosyal etkileri ile akla gelse de, aslında bireyin genel sağlığını etkileyen ciddi bir hastalıktır. Aynı zamanda kişinin iş performansı ve verimliliği dışında, güvenlik açısından da büyük önem taşır. Özellikle uzun yol otobüs şoförleri için bu durum hayati tehlikeler barındırabilir. Hastalığın klasik üç özelliği arasında horlama, tanıklı apne (bir başkasının, kişinin belli bir süre boyunca nefes almadığını gözlemlemesi) ve gündüz yorgunluğu bulunmaktadır. Bu nedenle, uyku apnesinin varlığı, uyku testi (polisomnografi) ile objektif olarak saptanmalıdır.
Yorgun Uyanıyorsanız Dikkat!
Gece boyunca uyumasına rağmen sabahları yorgun uyanan çocukların bu durumunun altında uyku apnesinin yatabileceğini belirten Uzm. Dr. Altunay, “Uyku apnesi hastalığına katkıda bulunan en önemli nedenlerden biri, solunum yolunun başlangıcından sonuna kadar farklı düzeylerde oluşan dirençtir. Bu direncin en tipik örnekleri arasında çocukluk döneminde geniz eti büyümesi ve yetişkinlerde burun içi eğrilikleri bulunmaktadır” diyor.
Klinik muayene ve gerektiğinde uyku testi ile tanı konulan uyku apneli hastalarda uygun vakalarda cerrahi müdahalenin oldukça başarılı sonuçlar verebileceğini ifade eden Altunay, “Okula sürekli yorgun giden, sık sık uyanan, tıkanma yaşayan ve sık enfeksiyon geçiren, büyüme ve gelişim geriliği yaşayan bir çocukta yalnızca geniz etinin cerrahi olarak alınması bile yakınmaları büyük ölçüde azaltabilir” şeklinde konuştu.
Uyku Apnesinin Belirtileri
Uzm. Dr. Altunay, erişkinlerde uyku apnesine neden olabilecek bazı faktörleri sıralıyor:
- Obezite
- Burun eğriliği
- Yumuşak damak gevşekliği
- Küçük dilin büyük olması
- Dil kökü ve çene problemleri
- Tıkayıcı sinüs ve burun hastalıkları
- Geniz eti büyümesi
Bu faktörlerin uygun vakalarda cerrahi müdahale ile tedavi edilebileceğini belirten Altunay, ayrıca geceleri basınçlı solunum cihazı kullanımının da önemli bir seçenek olduğunu vurguluyor. Bu tedavi yöntemi, uyku testi sonrasında cihaz uyum testi ile birlikte hekim ve hasta arasında karar verilerek uygulanmaktadır.
