Suudi Arabistan ve İsrail İlişkileri
Suudi Arabistan yönetimi, 1948 yılında kurulan İsrail devletini hiçbir zaman resmi olarak tanımamıştır. Bu durumu, Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Riyad’da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi’nin açılışında net bir şekilde ifade etti. Bin Selman, İsrail’in Lübnan ve İran’a yönelik saldırılarını da sert bir dille eleştirerek, Tahran’a yeni bir saldırı düzenlememesi çağrısında bulundu. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da zirvedeki açılış konuşmasında, İsrail’e karşı tecrit ve silah ambargosu uygulanması gerektiğini vurguladı. Erdoğan, Netanyahu hükümeti ile tüm ticaretin sona erdirilmesini de talep etti.
Riyad’daki zirve sırasında, Muhammed bin Selman ve Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında bire bir görüşmeler de gerçekleştirildi. Öte yandan, Selman’ın babası Kral Selman’ın şu anda 88 yaşında olduğu göz önünde bulundurulduğunda, Kral Selman’ın vefatının ardından MBS’nin önümüzdeki 50 yıl boyunca Suudi Arabistan’ı yönetme olasılığı oldukça yüksek.
Donald Trump’ın Dönüşü ve Bölge Dinamikleri
Riyad’daki yüksek katılımlı zirvede, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü de önemli bir gündem maddesi oldu. Bölge liderleri, Trump’ın İsrail’e olan yakınlığını kabul etmekle birlikte, yeni başkanın İsrail üzerindeki etkisini kullanarak savaşı sona erdirecek bir anlaşma yapabileceği düşüncesindeler. Suudi Arabistan’da, Trump’a Joe Biden’dan çok daha olumlu bir bakış açısı hâkim. Trump, ilk dönemi sırasında Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımış, ayrıca İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini destekleyen bir deklarasyon imzalayarak Müslüman dünyasında büyük bir tepki toplamıştır.
Donald Trump’ın ilk döneminde, bölge politikası İbrahim Anlaşmaları ile de anılmaktadır. Bu anlaşmalar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn’in İsrail ile tam diplomatik bağlar kurarak ilişkilerini normalleştirmesiyle, Körfez ülkelerinin İsrail’e karşı yıllarca süren boykotunu sona erdirmiştir. 7 Ekim 2023’ün hemen öncesinde, Amerikalıların İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkileri normalleştirecek tarihi bir anlaşma için çalıştığı bilgisi kamuoyuna yansımıştı.
Hamas Saldırısı ve Sonuçları
7 Ekim 2023 tarihinde Hamas’ın İsrail’e düzenlediği saldırıda yaklaşık 1.200 kişi hayatını kaybetmiş ve 251 kişi rehin alınmıştır. İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşında ise ölenlerin sayısı 44 bine yaklaşmaktadır. Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Ofisi’nin raporuna göre, altı aylık bir süreçte doğrulanan ölümlerin yaklaşık yüzde 70’i kadın ve çocuklardan oluşmaktadır. İsrail yönetimi, sivilleri korumak için elinden geleni yaptığını savunmaktadır.
