Eğitimde Erişim Sorunları ve Maddi Koşulların Etkisi
Son yapılan araştırmalar, lise ve üniversite eğitimine devam edemeyen bireylerin %70’inden fazlasının, maddi koşulların daha iyi olması durumunda eğitimlerine devam edeceklerini belirttiğini ortaya koydu. Eğitimden kopuşun başlıca nedenleri arasında ekonomik zorluklar, yetersiz aile desteği ve erken yaşta evlilik gibi faktörler öne çıkmaktadır. Koruncuk Vakfı ile Kadir Has Üniversitesi tarafından ortaklaşa düzenlenen “Eğitime Erişim: Sivil Toplum Kuruluşlarının Etkisi” konulu toplantıda, üniversitenin rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz, Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim hakkı için verilen mücadeleye vurgu yaparak, “Bugün Türkiye’de durum böyle değil. Belli bir aile grubunun üyesi değilseniz iyi bir eğitim alma hakkınız var mı? Bu, büyük bir soru işareti. Sınavlardaki başarınız ve sıralamanız aile koşullarınıza bağlı,” şeklinde konuştu.
Koruncuk Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Av. Dr. Figen Samuray, pek çok gencin eğitim hakkından yararlanamadığını belirterek, bu çocuklar için uyguladıkları iki ana modeli detaylandırdı.
‘PARA KAZANMAK İÇİN OKULU BIRAKIYORLAR’
Toplantıda, Çocuk ve Haklarını Koruma Platformu ile GFK tarafından gerçekleştirilen “Eğitime Erişim” araştırmasının sonuçları da paylaşıldı. Rapora göre, ilkokul ve ortaokul mezunlarının lise eğitimine devam etmeme nedenleri arasında “ekonomik sıkıntı” en yaygın sebep olarak öne çıkıyor. Kız çocukları için ise bu duruma, ailenin izin vermemesi ve erken yaşta evlilik de ekleniyor. Araştırmanın bazı çarpıcı bulguları şu şekilde sıralanabilir:
- Liseyi bırakanların %70’inden fazlası ve üniversite eğitimine devam edemeyenlerin %77’si, maddi koşulların daha iyi olması durumunda eğitimlerine devam edeceklerini ifade etti.
- Ailenin okula devam izninin olması ve eğitim tamamlandıktan sonra evlenilmesi durumunda, üniversiteye devam edeceklerin oranı kızlar arasında daha yüksek bulunuyor.
- 18-24 yaş grubundaki bireylerin %8.3’ü, konaklama imkânı olmaması nedeniyle üniversite eğitimine devam edemediğini belirtti.
- Hem lise hem de üniversite eğitimine devam edemeyenler arasında maddi sebepler erkekler arasında daha yaygınken, evlilik ve aile desteğinin eksikliği kızlar arasında daha fazla etkili olmaktadır. Ancak maddi sebepler, kızlar arasında da eğitime devam edememe nedenleri arasında en öncelikli durumdadır. Bu, onların hem maddi hem de ailevi engellerin etkisi altında kaldığını gösteriyor.
- Üniversite eğitimine devam etmeyen bireyler, liseyi yarıda bırakanlara kıyasla daha çok acil olarak para kazanmak için okuldan ayrıldıklarını ifade etmiştir. Bu durum, maddi yetersizliklerin yanı sıra, lise sonrası çalışma baskısının da yaygın bir sebep olduğunu göstermektedir.
