Güney Kore’deki muhalefet partileri, ülkeyi siyasi kargaşaya sokan kısa süreli bir sıkıyönetim emri verdikten sonra istifasını istemek için artan çağrılarla karşılaşan Başkan Yoon Suk Yeoul’u azletmek için Çarşamba günü bir önerge sundu.
Yoon’un azledilmesi, parlamentonun üçte iki desteğini ve ülkenin Anayasa Mahkemesi yargıçlarından en az altısının desteğini gerektirecektir.
Meclis Başkanı Woo Won-sik, önergenin tartışılması için bir oturum açmayı planlıyor ve bu oturum en erken iki gün içinde gerçekleşebilir.
Yoon’un kıdemli danışmanları ve sekreterleri topluca istifa teklif etti ve Savunma Bakanı Kim Yong Hyun da dahil olmak üzere Kabine üyeleri, ulusun kötü düşünülmüş bir gösteri gibi görünen durumu anlamaya çalışırken istifa çağrılarıyla karşı karşıya kaldı.
Yoon, Salı günü televizyonlu bir konuşmada aniden ülkeye sıkıyönetim ilan etti ve “anti-devlet” güçlerini ortadan kaldırma sözü verdi. Ülkenin muhalefetini Kuzey Kore ile sempati kurmakla suçladı ve sıkıyönetimin ülkeyi yıkıma uğramaktan “yeniden inşa etmeye ve korumaya” yardımcı olacağını söyledi.
“Anti-devlet güçlerini mümkün olan en hızlı şekilde ortadan kaldıracağım ve ülkeyi normale döndüreceğim,” dedi, halktan kendisine inanmasını ve “bazı rahatsızlıklara” katlanmalarını istedi.
Açıklamasının ardından, Güney Kore parlamentosunun 190 milletvekili, kararnamenin oylanması için kapalı binaya zorla girdi ve bu karar, Yoon’un geçirdiği tarihten sadece altı saat sonra, Çarşamba sabahı erken saatlerde resmi olarak kaldırıldı.
- Güney Kore, milletvekilleri karşı oy kullandıktan sonra sıkıyönetimi kaldırdı
- Güney Kore parlamentosu, başkanın sıkıyönetim ilanını engellemek için oy kullandı
Parlamentoda çoğunluğu elinde bulunduran liberal muhalefet Demokrat Parti, Yoon’un ilanını yasadışı olarak nitelendirdi ve istifa etmesi için adım atmasını talep etti.
“Onun sıkıyönetim ilanı başlangıçta geçersizdi ve anayasayı ciddi şekilde ihlal etti. Bu, büyük bir isyan eylemiydi ve onun azledilmesi için mükemmel bir dayanak sağlıyor,” dedi parti, bir açıklamada.
Eğer Yoon azledilirse, Anayasa Mahkemesi onun kaderi hakkında karar verene kadar anayasal yetkilerinden mahrum kalacak ve ülkenin Başbakanı Han Duck-soo, başkanlık sorumluluklarını üstlenecektir.
Yoon’un Kabinesi’nin istifası için artan çağrılar üzerine, Han kamuoyuna sabırlı olmaları için bir mesaj yayınladı ve Kabine üyelerini “bu andan sonra bile görevlerinizi yerine getirmeniz” için çağrıda bulundu.
‘Ciddi endişe’
Görünüşe göre yüzlerce protestocu, Yoon’un konuşmasının ardından Meclis önünde toplandı, pankartlar salladı ve Yoon’un istifa etmesini talep etti.
Bazı protestocular, milletvekillerinin oyu öncesinde askerlerle çatıştı, ancak yaralanma veya büyük mülk hasarı ile ilgili hemen bir rapor olmadı.
Güney Kore anayasası uyarınca, başkan, “savaş zamanı, savaş benzeri durumlar veya askeri güç kullanımını gerektiren diğer karşılaştırılabilir ulusal acil durum hallerinde” sıkıyönetim ilan edebilir. Güney Kore’nin şu anda böyle bir durumda olup olmadığı sorgulanabilir.
Sıkıyönetim ilan edildiğinde, basın özgürlüğü, toplanma özgürlüğü ve diğer hakların kısıtlanması için “özel önlemler” uygulanabilir, ayrıca mahkemelerin yetkileri de kısıtlanabilir.
Yoon’un sıkıyönetim ilanının ardından, Güney Kore ordusu, “sosyal karmaşaya” neden olabilecek parlamento ve diğer siyasi toplantıların askıya alınacağını duyurdu, Güney Kore’nin Yonhap haber ajansı bildirdi. Ordu, kararnamesini ihlal edenlerin, yakalama emri olmaksızın tutuklanabileceğini söyledi.
Washington’da, Beyaz Saray, ABD’nin Seul’deki olaylar konusunda “ciddi endişe” duyduğunu belirtti, Başkan Joe Biden’ın yönetiminin bir sözcüsü, Yoon’un kararından önce bilgilendirilmediklerini ve Güney Kore hükümetiyle iletişim halinde olduklarını ekledi.
Yoon — son aylarda onay oranı düşen — 2022’de göreve başladığından beri muhalefet kontrolündeki parlamentoya karşı gündemini ilerletmekte zorlandı.
Hükümeti, özellikle gelecek yılın bütçe tasarısı konusunda muhalefetle çıkmaza girdi.
Televizyonlu duyurusunda, Yoon ayrıca muhalefeti “vatandaşlarımızın özgürlüğünü ve mutluluğunu soyan, utanmaz Kuzey Kore yanlısı anti-devlet güçleri” olarak tanımladı. Ayrıntıya girmedi.
