Yoksulluk ve Geçim Sıkıntısı ile Mücadelede Eğitim Harcamalarının Artışı
Günümüzde, özellikle Türkiye’de, yoksulluk ve geçim sıkıntısı ile mücadele eden ailelerin en büyük sorunlarından biri eğitim harcamalarıdır. Eğitim, bireylerin ve toplumun geleceği açısından kritik bir öneme sahipken, eğitimle ilgili masrafların sürekli artması birçok ailenin bütçesini zorlamaktadır. Özellikle kırtasiye ürünleri, kitaplar, giysiler ve servis ücretleri gibi unsurların fiyatlarındaki artış, ailelerin eğitim bütçelerini ciddi şekilde etkilemektedir.
Eğitim Harcamalarında Yüzde 92.5’lik Artış
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılı eğitim harcamalarının bir önceki yıla göre yüzde 92.5 artarak 1 trilyon 130 milyar 844 milyon TL’ye ulaştığı görülmektedir. Bu rakam, eğitim alanındaki harcamaların ne kadar ciddi bir boyuta ulaştığını göstermektedir. Eğitim harcamalarının toplamda 91.5 milyar liradan 150.5 milyar liraya yükselmesi, hanehalklarının eğitim için ayırdığı bütçenin giderek arttığını ortaya koymaktadır.
Öğrenci Başına Harcama ve Eğitim Düzeyleri
2023 yılında öğrenci başına yapılan eğitim harcaması 25 bin 143 TL‘den 49 bin 045 TL‘ye çıkmıştır. Bu artış, özellikle ilkokul ve okul öncesi eğitim düzeylerinde daha belirgin hale gelmiştir. İlkokulda harcamaların yüzde 109 ve okul öncesi eğitimde yüzde 107.2 oranında arttığı gözlemlenmiştir. Yükseköğretimde ise öğrenci başına harcama 84 bin 759 TL olarak kaydedilmiştir.
Devlet Eğitim Kurumları ve Personel Harcamaları
Devlet eğitim kurumlarının yaptığı cari harcama, 833.7 milyar TL olarak belirlenmiştir. Bunun 666.4 milyar TL‘lik kısmı ise personel harcamalarına gitmektedir. Eğitim-Sen Genel Sekreteri Zülküf Güneş, hükümetin eğitim harcamalarının büyük bir kısmının yüksek enflasyon nedeniyle personel giderlerine gittiğini vurgulamaktadır. Eğitim harcamalarındaki bu artış, eğitime yeterli bütçe ayrılmadığı anlamına gelmektedir.
Artan Eğitim Harcamaları ve Kamusal Eğitimin Özelleşmesi
Hanehalklarının artan eğitim harcamaları, kamusal eğitimin özelleştiğinin açık bir göstergesidir. Aileler, artan maliyetler nedeniyle gıda harcamalarını kısarak çocuklarının eğitimine daha fazla bütçe ayırmak zorunda kalmaktadır. Çocukların eğitimine destek olmak amacıyla birçok veli eğitim kredisi çekmektedir. Bu durum, birçok ailenin temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çekmesine neden olmaktadır.
Özel Okullardaki Artış ve Velilerin Yükü
Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası Genel Sekreteri Hüseyin Samsun, özel okullardaki harcama artışını değerlendirmektedir. Özel eğitim kurumlarındaki kayıt, giyim ve kaynak kitap ücretleri, önceki yıllara göre yüksek oranlarda artmıştır. İstanbul’daki özel okul sayısının, kamu okulu sayısına neredeyse eşit durumda olması, özel okulların ücretlerini artırma konusunda bir fırsat sağlamaktadır. Eğitim emekçileri, bu fiyat artışlarının kendilerine yansımasını görmemektedir.
Sonuç Olarak
Sonuç olarak, eğitim harcamalarının artışı, ailelerin yaşam standartlarını olumsuz etkilemiş ve eğitimde eşitsizlikleri derinleştirmiştir. Devletin eğitim politikaları, bu sorunları çözmeye yönelik somut adımlar atmadığı sürece, yoksulluk ve geçim sıkıntısı ile mücadele eden ailelerin durumu daha da zorlaşacaktır. Eğitimde kalitenin artırılması, eğitim harcamalarının makul seviyelere çekilmesi ve kamusal eğitimin güçlendirilmesi, toplumun her kesimi için gereklidir.
