Discord’a Erişim Engeli ve Kullanıcı Deneyimi
Discord, kullanıcılarına anında sesli, yazılı veya görüntülü sohbet etme imkanı sunan bir iletişim platformudur. Türkiye, 9 Ekim 2023 tarihinde ABD merkezli bu platforma erişim engeli getirdi. Discord, suç teşkil eden içeriklerin yayılması ve çocuklara yönelik istismar iddialarıyla gündeme gelmişti. 2015 yılında piyasaya sürülen Discord, başlangıçta oyunseverler tarafından tercih ediliyordu; zira oyuncular, oyun oynarken aynı zamanda sesli sohbet imkanı bulabiliyorlardı.
Discord, kullanıcıların “sunucular” adı verilen sohbet odaları oluşturmasına olanak tanır. Bu sunucular, çeşitli özelliklerle özelleştirilebilir ve herkese açık ya da yalnızca davetiye ile katılmaya uygun şekilde ayarlanabilir. Bir sunucuya üye olan kullanıcılar, dünyanın neresinde olursa olsun, o sunucudaki “kanallar” adı verilen yazılı veya sesli sohbet odalarına katılabilirler. Ayrıca, kullanıcılar bireysel olarak veya en fazla 10 kişilik gruplar halinde “direkt mesajlar” aracılığıyla da iletişim kurabilirler. Ancak, platforma katılmak için en az 13 yaşında olmak gerekmektedir. Eğer bir ülkenin sosyal medya yasalarına göre bu yaş sınırı daha yüksekse, Discord’a kaydolmak için yerel mevzuatın şartları geçerli olacaktır.
Discord, zaman içinde yalnızca oyunseverler tarafından değil, birçok farklı topluluk tarafından da iletişim ve içerik paylaşımı için kullanılmaya başlandı. Eğitim kurumları, şirketler ve arkadaş grupları gibi geniş bir yelpazede kullanıcı kitlesine sahip olan platform, aylık 150 milyonun üzerinde aktif kullanıcıya ev sahipliği yapmaktadır.
Platformun Karanlık Yüzü
Ne yazık ki, Discord gibi diğer sosyal medya platformlarında olduğu gibi, kötüye kullanım vakaları da görülmektedir. Discord, siber suçlar, çevrimiçi zorbalık ve cinsel istismar iddialarıyla anılmaktadır. Özellikle İstanbul’da, 4 Ekim 2023 tarihinde İkbal Uzuner ve Ayşenur Halil adlı iki genç kadının Semih Çelik tarafından öldürülmesi olayı, platformun güvenliği üzerine tartışmalara yol açtı. Çelik’in Discord üzerinden bir Incel (İstemsiz Bekarlık Projesi) grubuyla iletişimde olduğu iddia edildi. Bu cinayetlerin ardından, Discord ve benzeri platformlarda suç unsuru içerikler paylaşan birçok grup olduğu ve bunların bazı üyelerini suça teşvik ettiği öne sürüldü.
9 Ekim 2023 tarihinde, “Çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik suçlarının işlendiğine dair yeterli şüphenin bulunması” nedeniyle Discord’a erişim engeli getirildi. Gazeteci ve İletişim Danışmanı Mehmet Şafak Sarı, bu tür şiddet içeriklerinin toplumda kendine yer bulamayan kişiler arasında yayıldığını ve Discord gibi platformların bu tür içeriklerin paylaşımına zemin hazırladığını belirtti. Sarı, bu tür kişilerin tepki gördükleri ya da platform kuralları tarafından engellendikleri için paylaşımlarını daha kapalı mecralarda yaptıklarını ifade etti. Ayrıca, Türkiye’nin Ağustos 2023’te Roblox adlı oyun platformunu yasaklamasının ardından çocukların başka sitelere yöneldiğini örnek gösterdi.
Discord’un Güvenlik Önlemleri Yeterli mi?
Discord, BBC Türkçe’nin Türkiye’deki erişim engeli ve platform güvenliği konusundaki sorularına yanıt vermedi, ancak Politika ve Güvenlik sayfasında çeşitli önlemlerini açıklamaktadır. Discord’un Topluluk Kuralları gereği, taciz, tehdit, kişisel bilgilerin ifşası, nefret söylemi, aşırılıkçılık, çocuk istismarı ve aşırı şiddet içeren içeriklerin paylaşımı yasaktır. Kurallarda ayrıca, çocuk istismarı veya yasa dışı içeriklerin paylaşılması durumunda yerel kolluk kuvvetleriyle irtibat kurulabileceği belirtilmektedir.
Ancak, platformun aldığı önlemlerin suç teşkil eden faaliyetleri durdurmak için yeterli olup olmadığı sorusu gündeme gelmektedir. Mehmet Şafak Sarı, Discord ve benzeri platformların kurallarını uygulama sürecinde yaptırım ve kontrol mekanizmalarının sınırlı olduğunu vurguladı. Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 9 Ekim’de yaptığı açıklamada, Discord’un devlet birimleriyle IP adresleri ve içerikler gibi bilgileri paylaşmayı reddettiği için erişime engellendiğini ifade etti. Sarı, veri paylaşımının kullanıcı gizliliğini riske atabileceğine dikkat çekti. Hem Discord gibi şirketlerin hem de kamu kurumlarının bu süreçleri şeffaf bir şekilde yürütmeleri gerektiğini belirtti.
