Evrende Yaşam Arayışı: Yeni Ufuklar
Evrendeki yaşam arayışına yönelik çalışmaların büyük bir kısmı, bilinen tek yaşam alanı olan Dünya’nın özelliklerine odaklanmaktadır. Ancak şu ana kadar keşfedilen yaklaşık 6 bin ötegezegenin yalnızca çok azı, Dünya’nın sahip olduğu yaşam destekleyici özelliklere benzemektedir. Bu nedenle, son yıllarda bilinmeyen yaşam biçimlerine dair araştırmalar ve keşifler artış göstermiştir.
Standartlara Uymayan Ortamlarda Yaşama İhtimalleri
Independent Türkçe’nin aktardığı üzere, Harvard Üniversitesi’nden Robin Wordsworth ve Edinburgh Üniversitesi’nden Charles Cockell, yeni bir çalışmada standart tanımlamalara uymayan ortamlarda yaşam olasılığını araştırdı. Çalışma, ön baskı sunucusu arXiv’de yayımlanmış ve hakemli dergi Astrobiology’de de yayınlanma onayı almıştır. Bilim insanları, fotosentez yaparak hayatta kalabilen basit organizmaların, ekstrem koşullarda ve belki de bir gezegene ihtiyaç duymadan yaşayabilme potansiyeline sahip olduğunu öne sürüyor. Wordsworth, bilinçli olmayan yaşam formlarının sınırlarını araştırmayı amaçladıklarını belirterek, gezegenlerin kütle çekiminin dışındaki yaşam formlarının herhangi bir fiziksel sınırlama ile karşılaşmadığını gösterdiklerini ifade etti. Bu durum, başlangıçta bekledikleri bir sonuç olmamıştı.
Aslında, bu düşünce ilk bakışta imkansız görünse de, su ayıları gibi bazı mikroorganizmaların uzayın zorlu koşullarında hayatta kalabildiği bilinmektedir. Araştırmacılar, yaşamı sürdürebilmek için gerekli olan kütle çekim kuvveti, atmosfer, sıcaklık ve besin kaynakları gibi çeşitli parametreleri inceledi. Uzayda yaşayabilecek bu basit organizmaların, koruyucu bir zar veya kabuk geliştirmeleri gerektiği sonucuna vardılar. Bu sayede, uzay ortamına karşı iç basınçlarını koruyabileceklerdir. Ancak, bu basınç farkı o kadar yüksek olmayacağından, mikroskobik organizmaların bunu başarması mümkün görünmektedir.
- Ayrıca, suyun sıvı halde kalabilmesi için belirli bir sıcaklığa ihtiyaç vardır. Dünya’da bu, atmosferdeki sera gazlarının etkisiyle mümkün olurken, uzay boşluğunda küçük bir koloninin bu sıcaklığı sağlaması pek beklenmemektedir.
- Bununla birlikte, bilim insanlarının verdiği bir örneğe göre, Sahra gümüş karıncaları, hangi dalga boylarındaki ışığı emip hangilerini yansıtacaklarını seçerek iç sıcaklıklarını düzenleyebiliyorlar. Eğer uzaydaki koloniler benzer bir yetenek geliştirirse, iç sıcaklık kontrolünü gerçekleştirebilirler.
Üstesinden gelinmesi gereken daha büyük bir zorluk ise, hafif elementlerin uzayda kaybolmasıdır. Koloninin, kütle çekim kuvveti olmadan bu kayıpları önlemenin bir yolunu bulması gerekecektir. Son olarak, bu biyolojik koloninin, mümkün olduğunca fazla ışığa erişebilmesi için yıldızının yaşanabilir bölgesinde konumlanması şarttır.
Karbon veya oksijen gibi diğer kaynaklara gelince, koloninin bir asteroit gibi sabit bir kaynakla başlaması ve ardından çeşitli bileşenler arasında kapalı bir döngü içinde geri dönüşüm sistemine geçmesi, varlığını uzun vadede sürdürebilmesi için kritik öneme sahiptir. Bilim insanları, bu özelliklere sahip organizmalardan oluşan kolonilerin uzayda var olabileceğini tahmin etmektedirler. Yeni çalışma, bu tür canlıların mevcut olduğunu kesin olarak söylemese de, evrende yaşam arayışında önemli bir noktaya dikkat çekmektedir: Beklenmedik ortamlarda farklı yaşam formlarının var olabileceği ve yapılan araştırmaların bu olasılıkları da kapsaması gerektiğidir.
