Kyodo ajansının haberine göre, Japonya’da düzenlenen sonbahar festivali öncesinde, Başbakan Fumio İşiba adına bir tapınak ziyaretinde bulunulacağına dair spekülasyonlar gündeme geldi. Festival dolayısıyla, Başbakanlık makamı tarafından tapınağa saksıda “kutsal Masakaki çiçeği” gönderildi. Bu bağlamda, Başbakan İşiba’nın tapınağı ziyaret etmeyi planlamadığı bilgisi, hükümete yakın kaynaklar tarafından aktarıldı.
Kabine Başsekreter Yardımcısı Aoki Kazuhiko, düzenlediği basın toplantısında, “Tapınağı ziyaret edip etmeme kararı tamamen Başbakan’ındır” ifadelerini kullanarak, bu konudaki belirsizliğe ışık tuttu. Öte yandan, Güney Kore Dışişleri Bakanlığı Sözcülüğünden yapılan bir açıklamada, Başbakan İşiba’nın yaptığı bağışın “derin hayal kırıklığı ve pişmanlığa” neden olduğu vurgulandı. Açıklamada, bu bağışın “Japonya’nın geçmişteki saldırganlığını yücelttiği ve savaş suçlularını kutsadığı” belirtilerek, “Japonya’nın yeni kabinesinin sorumlu liderlerini, tarihle dürüstçe yüzleşmeye ve içtenlikle pişmanlık duyduklarını göstermeye çağırıyoruz” ifadesi kullanıldı.
Temmuz 2022’de bir suikast sonucu hayatını kaybeden eski Japonya Başbakanı Abe Şinzo, 2013 yılında bu tapınağı ziyaret etmiş ve bu ziyaret, komşu ülkelerde büyük tepkilere yol açmıştı. Japonya’da hükümet yetkilileri ve iş dünyası temsilcilerinin yıl boyunca sık sık ziyaret ettiği bu kutsal tapınak, başbakan düzeyinde en son Abe tarafından ziyaret edilmişti.
İlk olarak 1869 yılında inşa edilen tapınak, İkinci Dünya Savaşı’nda ölen yaklaşık 2,5 milyon kişinin anısını onurlandırmak amacıyla kurulmuştur. Ancak, tapınak keşişlerinin 1978 yılında 14 savaş suçlusunu “kutsal” olarak kabul etmesi, tartışmalara yol açmıştı. Komşu ülkeler, bu tarihi yapıyı “Japonya’nın geçmiş militarizminin sembolü” olarak değerlendirmekte ve savaşta ölenlerin anılması amacıyla yıl içinde farklı festivaller dolayısıyla tapınağı ziyaret etmektedir.
Öte yandan, Japonya’da iktidardaki Liberal Demokrat Parti (LDP) içindeki siyasi bağış fonu skandalı sonrası, önceki Başbakan Kişida Fumio istifa kararı almıştı. 27 Eylül’de parti içi seçimin ikinci turunda LDP liderliğine seçilen İşiba, partisinin hakimiyetindeki Meclis’te 1 Ekim tarihinde ülkenin 102. başbakanı olarak göreve başlamıştır.
