Türkiye’nin Euro HPC Programı Kapsamındaki MareNostrum5 Süper Bilgisayarı
Türkiye, 2019 yılından bu yana Euro HPC programının bir üyesi olarak yer almakta olan “MareNostrum5” adındaki süper bilgisayar, yeni bilimsel keşiflere olanak tanıyan yüksek kapasitelere sahip bir cihaz olarak dikkat çekmektedir. Dünya sıralamasında 8. sıraya kadar yükselen bu güçlü bilgisayar, yapay zeka, iklim değişikliği, yenilenebilir enerji ve sağlık bilimleri gibi çeşitli alanlarda bilim insanlarına ve endüstriye hizmet vermektedir. MareNostrum5’in bilgi işlem kapasitesi tam 380 bin dizüstü bilgisayara denk gelmekte olup, bir dizüstü bilgisayarın 46 yılda tamamlayacağı işlemi sadece 1 saatte gerçekleştirebilmektedir.
Türk Araştırmacılar MareNostrum5’e Erişim Sağlıyor
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi’nde laboratuvarı bulunan İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Biyofizik Ana Bilim Dalı’nda görevli Doktor Öğretim Üyesi Seyit Kale liderliğindeki araştırma ekibinde yer alan doktora öğrencisi Serhan Turunç ve araştırmacı Hatice Döşeme, genetik çalışmalarında kullanmak üzere MareNostrum5’e erişim hakkı kazanan ilk Türk araştırmacılar olmuşlardır. Türk bilim insanları, 1 yıl boyunca bu güçlü sistem sayesinde nadir genetik hastalıklar konusunda teşhis ve tedavi için daha etkili stratejiler geliştirmeyi hedeflemektedir.
Nadir Hastalıkların Araştırılması
Araştırmacılar, kazandıkları bilgi işlem süresi boyunca nadir hastalık olan rahman sendromu gibi büyüme kusurlarına, zihinsel engelliliğe, otizm ve erken yaşlanmaya neden olan genetik hastalıklara odaklanarak çalışmalarını yürüteceklerdir. Bu süre zarfında, genetik hastalıkların moleküler düzeyde incelenmesi ve yeni epigenetik mekanizmaların ortaya çıkarılması için kapsamlı analizler ve simülasyonlar gerçekleştirilecektir.
Moleküler Seviyede Tanı ve Tedavi Yöntemlerinin Geliştirilmesi
Serhan Turunç, yaptıkları çalışmada hastalığa sebep olan mutasyonu taşıyan proteinler ile sağlıklı proteinler arasındaki farkların incelendiğini ve bu sayede genetik hastalıklar için moleküler seviyede tanı oluşturulması ve tedavi için terapötik yöntemler geliştirilmesinin amaçlandığını belirtmektedir. Turunç, gelecekte her hastaya özel bir moleküler seviyede tanı ve buna yönelik terapötik ilaçlar geliştirilmesinin mümkün olabileceğini öngörmektedir.
MareNostrum5 ile Yapılan Çalışmaların Önemi
Seyit Kale, her hastalığın moleküler bir açıklamasının bulunduğunu ve yürütülen çalışmanın bu açıdan büyük önem taşıdığını vurgulayarak, moleküler düzeyde hastalıkların incelenmesinin hastalıkların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olduğunu belirtmiştir. Hatice Döşeme ise MareNostrum5 süper bilgisayarına erişim hakkı kazanmanın gurur verici olduğunu ve bu güçlü bilgisayar sayesinde gerçekleştirecekleri araştırmaların önemine değinmiştir.
