30 Ağustos Zaferi ve Sonrası
30 Ağustos 1922 tarihi, sadece İzmir’in değil, tüm Türkiye’nin düşman işgalinden kurtuluşunun simgesi olmuştur. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Zafertepe’den bizzat yönettiği büyük meydan savaşından sonra savaş alanını gezerken, binlerce düşman cesedinin birbiri üzerine yığılmış olduğunu görmüş ve bu korkunç manzara karşısında şu sözleri sarf etmiştir: “Bu manzara insanlığı utandırabilir. Fakat haklı vatan savunmamız için buna mecbur olduk. Türkler başka milletlerin vatanında böyle bir harekete kalkışmazlar.”
Atatürk, bayrağın önemine de vurgu yaparak, “Bayrak bir milletin bağımsızlık işaretidir. Düşman da olsa hürmet etmek gerekir. Kaldırıp topun üzerine koyunuz.” demiştir. Türk Ordusu, İzmir’i 9 Eylül 1922 tarihinde işgalden kurtarmış ve ertesi gün, muzaffer komutan olarak İzmir Valiliği’nin önünde halkla buluşmuştur. Halka, “Bu zafer sizindir, milletindir.” diyerek zaferin gerçek sahibi olan millete olan bağlılığını belirtmiştir.
O esnada, atının kuyruğuna bağladığı Yunan bayrağını yerlerde sürükleyen Süvari Çolak İbrahim’i gören Gazi, emir çavuşu Ali Metin ile ona şu haberi göndermiştir: “Bayrağı yerde sürümesinler. Bu bizim adaletimize yakışmaz.” Bu emir üzerine Yunan bayrağı hemen atın kuyruğundan çözülmüştür.
Aynı gün, kalacağı İplikçizade Köşkü’nün önüne geldiğinde, yere serilmiş Yunan bayrağını gören Gazi, neden serdiklerini sormuştur. Görevli kadınlar, Yunan Kralı Konstantin’in bu konağa Türk bayrağını çiğneyerek girdiğini anlatınca, Atatürk şu sözleri söylemiştir: “O, geçmişte hata etmiş. Bir milletin bağımsızlığının sembolü olan bayrak çiğnenmez. Ben onun hatasını tekrar edemem.” Bunun üzerine bayrağı yerden kaldırtmış ve konağa girmiştir.
Aradan sekiz yıl geçmiştir ve Kurtuluş Savaşı’nın üzerinden tam sekiz yıl geçmiştir. Yunan Başbakanı Venizelos, Türkiye’yi ziyarete geldiğinde, Gazi ona şöyle hitap etmiştir: “Geçmişimizde kalan kötü olaylar bir daha tekrarlanmayacaktır.”
30 Ekim 1930 tarihinde, Ankara’da “Türkiye-Yunanistan Ticaret Antlaşması” taraflarca imzalanmıştır. 27 Ekim 1930 günü, ülkemize gelen Yunan Başbakanı Eleftherios Venizelos, Türkiye-Yunanistan Ticaret Antlaşmasını Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ile karşılıklı olarak imzalamıştır. Bu imza, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Yunan bayrağına gösterdiği saygının barış adına verdiği olumlu bir sonuçtur.
Yunanistan Başbakanı Eleftherios Venizelos, 30 Ekim 1930 gecesi, eski düşmanının Cumhuriyet balosuna katılarak iki ülke arasında dostluğun pekişmesine katkıda bulunmuştur. 12 Ocak 1934 günü, Yunanistan eski Başbakanı Eleftherios Venizelos, kendisini askeri ve diplomatik alanda yenilgi üstüne yenilgiye uğratan Türkiye Cumhurbaşkanı Atatürk’ü ‘Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermiştir. Venizelos’un memleketi olan Girit’teki havaalanında bu konudaki videoları izleyince, iki ülke adına dostluğun bozulmayacağına dair inancım pekişmiştir.
Günümüzde, Atatürk’ün “Yurtta Barış, dünyada Barış” söylemine her zamankinden daha fazla ihtiyacımız vardır.
4 Kasım 2024
Ahmet Gürel
ADD Genel Başkan Baş Danışmanı
