5 Kasım Dünya Roman Dili Günü Kutlandı
UNESCO tarafından ilan edilen 5 Kasım Dünya Roman Dili Günü, Konak Belediyesi ve Roman Akademisi iş birliğinde düzenlenen bir panelle coşkuyla kutlandı. Alsancak’taki Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen etkinliğe, Konak Belediyesi’nin Roman Meclis Üyesi Tolga Küleş, CHP Konak İlçe Yöneticileri, İzmir Roman Derneği Başkanı Abdullah Cıstır, çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, akademisyenler ve Roman vatandaşlar katılım gösterdi. Panelde, Roman dili ve kültürünün yaşatılması için neler yapılması gerektiği ele alındı. Panelin konuşmacıları arasında İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Bölümü’nden Doç. Dr. Ozan Uştuk ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik yer aldı.
KÜLEŞ: ROMANLARIN HALA BARINMA VE ÖZGÜRLÜK SORUNU VAR
Panelin açılış konuşmasını yapan Konak Belediyesi Meclis Üyesi Tolga Küleş, dünya genelinde İngilizce, İtalyanca, Fransızca ve İspanyolca gibi dillerin geçerli diller olarak kabul gördüğünü vurgulayarak, “Roman toplumunun hala barınma ve özgürlük sorunları devam etmekte. Bu gerçekten acı bir durum değil mi? Daha özgür ve demokratik bir dünyada bizi yok sayanlara inat, mücadeleye devam edeceğiz” dedi.
CISTIR: DİLİMİZİ UNUTUYORUZ
İzmir Romanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Abdullah Cıstır ise, Roman dilinin dünya genelinde unutulmaya yüz tutmuş diller arasında yer aldığını belirtti. Cıstır, “Uluslararası üst yapılar olmasa gerçekten biz dilimizi giderek unutuyoruz. Tepecik, Ege Mahallesi ve İkiçeşmelik’te bu dili kaç kişi konuşuyor? Ama taşrada bu dil hala yaşatılıyor. Romanlar, kendi meselelerine daha çok sahip çıkmalı” diyerek İzmirli Roman vatandaşlarını kendi dillerini yaşatmaları konusunda farkındalığa davet etti.
BAŞKAN MUTLU’YA TEŞEKKÜR
Açılış konuşmalarının ardından moderatörlüğünü Roman Akademisi Kurucusu Cem Pekbalıkcı’nın üstlendiği panele geçildi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik ve İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Bölümü’nden Doç. Dr. Ozan Uştuk, konuşmacı olarak yer aldı. Moderatör Pekbalıkcı, 2021 yılından bu yana kutlanan Dünya Roman Dili Günü’nü bu yıl Konak Belediyesi’nin katkılarıyla düzenlemekten büyük mutluluk duyduklarını belirtti. Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu’ya desteklerinden ötürü teşekkür eden Pekbalıkcı, Roman Akademisi’nin kuruluş amacının Roman dili ve kültürünü geleceğe taşımak ve bu konuda farkındalığı artırmak olduğunu vurguladı.
ÇELİK: SÖZLÜ TARİH ÇALIŞMALARI YAPILMALI
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik, “Türkiye’de Roman Çalışmalarının 20 Yılı” başlıklı sunumunda Romanların eğitim, barınma, istihdam ve sağlık alanındaki zorluklarına dikkat çekti. Avrupa ile kıyaslandığında Türkiye’de Romanlar üzerine yapılan çalışmaların az olduğunu vurgulayan Çelik, “Roman dili hakkında geçmişten günümüze çok az şey biliyoruz. Romanlar üzerine en çok sosyoloji alanında çalışma yapılmış. Bunun yanı sıra ekonomi, tarih, siyaset bilimi, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, şehir ve kadın üzerine de çalışmalar yapılmış. En sağlıklı çalışma, Roman toplumuyla birlikte yapılacak ortak çalışmalardır; sözlü tarih çalışmaları da mutlaka yapılmalıdır” ifadelerini kullandı.
UŞTUK: YÜZDE 60’I ROMANCA BİLMİYOR
İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Bölümü’nden Doç. Dr. Ozan Uştuk, “Roman Dilinden Türkçe’ye Katkılar” başlıklı sunumunda şu bilgileri paylaştı: “17. yüzyıldan günümüze özellikle Türkçe’den Romanca’ya geçen çok sayıda kelime bulunmakta; buna karşılık Romanca’dan Türkçe’ye de birçok kelime geçmiştir. Ancak bu kelimelerin hiçbiri kayıt altına alınmamıştır. Bu alanda çalışma yapmanın son derece önemli olduğunu ifade etmek gerekir. Türkçe’ye katkıda bulunmuş, Romanca olduğunu fark etmediğimiz kelimeler de var. Ciddi bir kültürel mirasa katkıda bulunan bir dilden bahsediyoruz. 2007 yılında yapılan bir araştırmaya göre Romanların yüzde 60’ı Romanca bilmiyor. Bu, önemli bir kimlik kaybı anlamına geliyor. Günümüzde bu oranın çok daha yüksek olduğunu düşünüyoruz. Taşra bölgelerinde Romanca konuşulabiliyor ama şehirlerde bu dilin kullanımının azaldığını gözlemliyoruz.”
