Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 yılı doğum istatistiklerine göre Türkiye’de toplam doğurganlık hızı kayıtlara geçen en düşük seviyeye geriledi. TÜİK’in verilerine göre 2001 yılında 2,38 olan doğurganlık hızı, yani bir kadının yaşamı boyunca dünyaya getirdiği ortalama çocuk sayısı, 2023 yılında 1,51’e düştü. Bir ülkede nüfusun azalma eğilimine girme eşiği, yani yenilenme düzeyi ise 2,1. Türkiye’de doğurganlık hızı 2016’dan bu yana yenilenme düzeyinin altında seyrediyor.
Uzmanlar Ekonomik ve Sosyolojik Nedenleri Değerlendiriyor
2023 verilerini değerlendiren uzmanlar düşüşün hem ekonomik hem de sosyolojik nedenlerden kaynaklanabileceğini belirtiyor. Ekonomik sebepler arasında derinleşen geçim sıkıntısı ve ekonomik belirsizlik ön plana çıkarken, sosyolojik nedenlerin daha uzun süreçlerde etkili olduğu görülüyor. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde doğum oranlarında düşüşler gözlemlenirken, toplumsal dinamiklerin de doğurganlık oranlarını etkilediği belirtiliyor.
- Doğurganlık hızının en yüksek olduğu iller: Şanlıurfa (3,27), Şırnak (2,72), Mardin (2,40)
- Doğurganlık hızının en düşük olduğu iller: Bartın (1,13), Zonguldak, Karabük (1,14), Kütahya (1,16)
- Doğum oranlarının en yüksek olduğu yaş aralığı: 25-29
- Doğum yapan annelerin ortalama yaşı: 29,2
- 15-19 yaş grubundaki kadınlarda doğum oranı: 2001 yılında binde 49 iken 2023 yılında binde 11’e düştü.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü’nden Prof. Dr. Alanur Çavlin, Türkiye’nin genelinde ailelerin doğurganlıklarını planladığını ve çocuk sahipliği normunun 1-2 çocuğa düştüğünü belirtiyor. Bu durumun eğitim düzeyindeki artış ve toplumun doğurganlık davranışındaki değişikliklerle ilişkili olduğu vurgulanıyor.
