Stresin Algılanması ve Etkileri
Doç. Dr. Aykut, stres oluşturan durumların bireyin algısına bağlı olarak farklı sonuçlar doğurabileceğini belirtmiştir. “Kişinin yaşadığı stres düzeyi, stres kaynağını algılama biçimine göre değişiklik gösterebilir. Eğer birey, mücadele edebilme kapasitesini aşan yüksek düzeyde ve/veya uzun süreli (kronik) stres durumuna maruz kalırsa, bu durum organizmanın dengesinin (homeostazis) bozulmasına yol açar” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.
Stresin Olumlu ve Olumsuz Yönleri
Stresin sağlık ve gelişim için gerekli bir uyarıcı olduğunun altını çizen Aykut, “Stres, Latince’de ‘estrictia’ kelimesinden türemiştir ve ‘zorlanma, gerilme ve baskı’ anlamına gelir. Olumsuz bir kavram olarak algılansa da, stres; ruhsal ve bedensel sağlık açısından bir uyarı, tehlike işareti ve aynı zamanda normal ve gerekli bir süreçtir” şeklinde ifade etmiştir. Aykut, optimum düzeydeki stresin bireylere motivasyon sağladığını ve problem çözme yeteneklerini artırdığını vurgulamaktadır.
Kronik Stres ve Sağlık Problemleri
Günlük yaşamda sıkça karşılaşılan stresin etkili bir şekilde yönetilememesinin sağlık sorunlarını artırabileceğini belirten Aykut, “Yetersiz stres yönetimi sonucunda, bireylerde artan stres hormonları nedeniyle mide ülseri, damar sertliği, hipertansiyon ve kalp krizi gibi hastalıkların ortaya çıkma riski yüksektir. Ayrıca, bağışıklık sisteminin zayıflaması, enfeksiyonlara yatkınlık, inme ve diyabet gibi kronik hastalıkların gelişimi de mümkündür” demektedir. Stresin kanser gelişiminde de etkili olabileceğini belirten Aykut, stres hormonlarının kanser hücrelerinin çoğalmasını artırdığını ve kanserin yayılımını hızlandırdığını ifade etmektedir.
Stres Yönetiminin Önemi
Doç. Dr. Aykut, stres yönetiminin sağlıklı ve verimli bir yaşamın anahtarı olduğunu vurgulamaktadır. “Etkili stres yönetimi, beden sağlığını korumak ve verimli bir yaşam sürdürebilmek için gereklidir. Hafif düzeydeki stres, enerjiyi ve verimliliği artırdığı için stres yönetiminin amacı stresten tamamen kaçınmak değildir” şeklinde açıklamaktadır. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite, solunum egzersizleri, meditasyon, sosyal destek ve etkileşim gibi yöntemlerin etkili stres yönetimi stratejileri arasında olduğuna dikkat çekmektedir.
Bireysel Farklılıklar ve Stres Yönetimi
Kişilerin güçlü ve zayıf yönlerinin yanı sıra stresi algılama biçimlerinin farklılık gösterdiğini ifade eden Aykut, “Kişilerin etkin stres yönetimine yönelik kendileri ve yaşam tarzlarına en uygun yöntemi belirleyip uygulamaları, gündelik yaşamda kaçınılmaz olarak karşılaşacakları stresin neden olduğu hastalıklardan korunmak adına son derece önemlidir” demektedir. Doç. Dr. Demet Sağlam Aykut, stresin doğru bir şekilde yönetilmesi durumunda sağlıklı bir yaşam sürmenin mümkün olduğunu vurgulayarak, strese karşı bilinçli ve etkili stratejiler geliştirmenin önemine dikkat çekmektedir.
