Soğuk Savaş’tan bu yana Doğu-Batı arasındaki en büyük tutuklu takasıyla serbest bırakılan Rus muhalifler, Cuma günü Almanya’nın Bonn kentinde bir basın toplantısı düzenledi.
Bir gün önce serbest bırakılan tutuklular, takasın detaylarını, tahliye sonrası duygularını ve geleceğe dair planlarını konuştular.
Ukrayna’daki Rusya savaşını eleştirdiği için sekiz buçuk yıl hapis cezasına çarptırılan, tanınmış muhalif siyasetçi ve Kremlin eleştirmeni İlya Yaşin, “Bir katilin serbest bırakılmasıyla serbest kaldığınızı anlamak zor” dedi.
“Yoldaşlarımın cezaevinde kalması nedeniyle çok ağır bir yük hissediyorum.”
Moskova Belediye Meclisi’nin eski üyesi olan Yaşin, Ukrayna’nın işgalinden bu yana Rusya’da kalan az sayıdaki tanınmış muhalif aktivistten biriydi.
Kremlin eleştirmenlerinin sesinin Rusya’nın dışında olduğundan daha güçlü olduğunu savunarak takas yapılmasını istemediğini söyledi.
“En çok şimdi eve gitmek istiyorum. İlk isteğim, kendimi Ankara’da bulduğumda, kendimi Almanya’da bulduğumda, ilk isteğim hemen havaalanına gitmek, bir bilet almak ve Rusya’ya geri dönmekti.”
Yaşin, Ankara’ya giden uçakta kendisine eşlik eden Rus istihbarat görevlisinin, Rusya’ya geri dönmesi halinde tutuklanacağını ve “günlerinin (Alexei) Navalny gibi son bulacağını” söylediğini aktardı.
Risklere rağmen hepsinin “kesinlikle siyasi faaliyetlerde bulunmaya devam edeceklerini” söyledi.
Yaşin, bu değişimin Putin’i daha fazla rehine almaya teşvik ettiğini düşündüğü için zor bir ikilem ortaya koyduğunu söyledi.
Vatana ihanet ve diğer suçlardan suçlu bulunup 25 yıl hapis cezasına çarptırılan, Rusya-İngiltere çifte vatandaşı ve önde gelen muhalif siyasetçi Vladimir Kara-Murza, iki yılı aşkın hapis cezası boyunca ailesiyle sadece üç kez görüşebildiğini söyledi.
Kara-Murza, “Sadece bize vurmuyorlar, ailelerimize de vuruyorlar. Ve bunu bilerek yapıyorlar,” dedi.
“Biz hapisten çekildik, otobüse bindik, bir uçağa yüklendik ve Ankara’ya gönderildik” diye ekledi, Rusya tarafından rızası olmadan diğer mahkumlar arasında değiş tokuş edildiğini söyledi.
Ukrayna’daki savaşa karşı çıktıkları için yüzlerce Rus’un hala hapiste olduğunu vurgulayan Putin, onlara Kremlin propagandasına inanmamaları çağrısında bulundu.
Washington Post gazetesinde köşe yazarı olan Kara-Murza bu yıl Pulitzer Ödülü’ne layık görüldü.
Değişimden önce, Nisan 2022’de tutuklandıktan sonra siyasi saiklerle işlendiği düşünülen vatana ihanet suçundan dolayı Sibirya’nın Omsk kentindeki bir ceza evinde 25 yıl hapis cezası çekiyordu.
Kara-Murza, 2015 ve 2017 yıllarında Kremlin’i suçlayarak ölümcül zehirlenmeler sonucu hastalanmış, eşi ise cezaevindeyken bu zehirlenmeler nedeniyle sağlığının kötüleştiğini söylemişti.
Siyasi tutuklular, serbest bırakılmalarının ardından düzenledikleri ilk basın toplantısında Putin’den resmen af talebinde bulunmayı reddettiklerini paylaştılar.
Bu nedenle, Rus vatandaşlarının kendi rızaları olmadan sınır dışı edilmesini yasaklayan anayasaya aykırı olarak Rusya’dan sınır dışı edildiklerini ileri sürüyorlar.
“Rusya’nın özgür, normal, medeni bir Avrupa ülkesi olacağı gün mutlaka gelecek ve bu günün geleceğinden kesinlikle şüphem yok. O günü daha da yakınlaştırmak için elimizden gelen her şeyi yapalım,” diye savundu Kara-Murza.
Rusya, takasta 15 kişiyi serbest bıraktı. Bunlar arasında gazeteciler, siyasi aktivistler, ABD ve Alman vatandaşları bulunuyor ve bunların çoğu, siyasi amaçlı olduğu düşünülen suçlamalarla hapse atıldı.
Sekiz kişi ise Rusya’ya iade edildi.
