Mustafa Kemal Paşa’nın Süt Kardeşi Saime Hanım ile Mektuplaşması
Türk Tarih Kurumu’nun 1937’den beri yayın hayatını sürdüren Belleten dergisinde yer alan arşiv belgeleri, “Mustafa Kemal Paşa’nın Süt Kardeşi Saime Hanım ile Mektuplaşması” başlıklı makale ile Atatürk’ün hayatının önemli bir kesitini gün yüzüne çıkarıyor. Atatürk’ün süt annesi olduğuna dair bilgiler, Milli Mücadele döneminde yer alan Cumhuriyet dönemi gazetecilerinden Enver Behnan Şapolyo tarafından 1955 yılında yayımlanan “Atatürk’ün Hayatı” kitabında, Makbule Hanım ile gerçekleştirdiği bir söyleşide dile getirilmiştir.
Makalede, Atatürk’ün bebeklik dönemine ait bu bilgiyi, Makbule Hanım’ın annesinden duyduğu kadarıyla şu ifadelerle aktardığı belirtiliyor: “Ağabeyim Mustafa doğduğu zaman, babam Ali Rıza Bey, bir kılıç getirerek kundağının başına koymuş, annemi de tebrik etmiş. Annemin az sütü geldiğinden babam, Ümmügül adında bir sütnine tutmuş.” Bu ifadeler, Atatürk’ün süt annesinin varlığının ve onunla olan ilişkilerinin ortaya çıkmasına vesile olmuştur.
Süt Kardeşlerin İlk Mektuplaşması 1916’da
Mustafa Kemal Paşa, 16. Kolordu Komutanı olarak görev yaptığı Diyarbakır Silvan’da, 15 Temmuz 1916 tarihinde süt kardeşi Saime Hanım’dan bir mektup almıştır. Bu mektupta, Saime Hanım’ın eşinin gönüllü olarak orduya katılması ve anne-babasının Mustafa Kemal Paşa’ya olan özlemleri dile getirilmektedir.
Silvan’da cephede bulunan Mustafa Kemal Paşa, Saime Hanım’dan aldığı mektuba “Muhterem kardeşim” hitabıyla başlamış ve mektubun sonunda “Çengelköy Kuleli’de Set başında 12 numaralı hanede tabip Miralay Osman Bey’in kerimesi ve Tırhalalı Abdullah Bey hafidesi, süt hemşireniz Saime” imzasını kullanmıştır. Mektuptaki bilgilere göre, üç çocuğu olan Saime Hanım, mektubu eşinin himaye edilmesi talebini Mustafa Kemal Paşa’ya iletmek amacıyla kaleme almıştır.
Mustafa Kemal Paşa’nın Cevabı
Mustafa Kemal Paşa, Saime Hanım’a 26 Ekim 1916 tarihinde “Hemşirem Hanımefendi” hitabıyla yanıt veren bir mektup yazmıştır. Bu mektupta, iki süt kardeşin Selanik’te 13 Ocak – 11 Şubat 1899 tarihleri arasında tanıştıkları ve 1916 yılına kadar bir daha iletişime geçmedikleri anlaşılmaktadır. Saime Hanım, Mustafa Kemal Paşa’dan bir fotoğraf istemiştir. Paşa’nın mektubunda bu isteğe yanıt olarak şu ifadeleri kullanmıştır: “Arzunuz veçhile bir fotoğrafımı takdim etmek benim için bir şeref olacaktı. Fakat yanımda bulunmadığı gibi burada aldırmak da şimdilik mümkün değil. Ancak Beşiktaş’ta Akaretler’de 76 numarada ikamet eden validem ve hemşirem nezdinde bazı fotoğraflarım olduğunu zannederim. Çocuklarınızla beraber gözlerinizden öperim.”
Saime Hanım’ın mektubundaki ifadeler, onun eğitimli bir kadın olduğunu ve çocuklarını dönemin önde gelen okullarında okutma çabasını gözler önüne sermektedir. Eldeki belgeler ışığında, süt kardeşlerin irtibatının bu mektupla sınırlı olduğu görülmektedir. 1923’ten Atatürk’ün vefatına kadar geçen süreçte, aralarında başka bir görüşme ya da haberleşmeye dair herhangi bir kayıt bulunmamaktadır.
