Son üç yılda Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) katılan ve tercih yapma hakkı elde eden yaklaşık 2.9 milyon genç, bu yıl üniversite tercihinde bulunmadı. Bu durum, yükseköğretim alanında ciddi bir sorgulama ve değerlendirme gerektiriyor. 2023 yılı itibarıyla 28 bin 944 kontenjan boş kalırken, en fazla ilgi gören programlarda bazı kontenjan artışları yaşanırken, çoğu alanda ise azaltma gerçekleştirildi. Özellikle politik nedenlerle abartılı bir şekilde artırılan ilahiyat kontenjanları da düşürülen alanlar arasında yer alıyor.
Eğitim uzmanı Alaaddin Dinçer, bu olumsuz durumun nedenleri üzerinde durulması gerektiğinin altını çizerek, “Yükseköğretimin başta nitelik ve demokratikleşme olmak üzere diğer yapısal sorunlarını çözecek adımlar ivedilikle atılmalıdır” dedi.
Kontenjan Değişiklikleri
Dinçer’in yaptığı analizlere göre, en çok talep gören programların yeni kontenjan durumları şu şekildedir:
- TIP VE HEMŞİRELİK (+276): Tıp programında toplam 152, hemşirelikte ise 124 kontenjan artışı gerçekleşti. Bu artışın büyük bir kısmı devlet üniversitelerinde yaşanırken, vakıf üniversitelerinde önemli kontenjan düşüşleri gözlemlendi.
- İŞLETME (+1537): Barajın kaldırılmasıyla doluluk oranı artan İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi programlarından biri olan işletme kontenjanlarında bu yıl önemli bir artış sağlandı. 84 devlet üniversitesinde kontenjanlar artırıldı.
- HUKUK (-1172): Hukuk programında devlet üniversitelerinde 700, vakıf üniversitelerinde 300, KKTC’de ise 180 kontenjan azaltıldı. Böylece, hukuk kontenjanları yüzde 7.7 oranında düşmüş oldu. Geçen yıl boş kalan kontenjanların bu düşüşte etkili olduğu düşünülüyor. Mevcut durumda 180 bin hukuk mezunu ve 120 bin hukuk öğrencisi bulunması, alanda istihdam sorununun boyutlarını ortaya koyuyor.
- MÜHENDİSLİKLER (-3455): 2023 yılında 70 mühendislik programı bulunmaktaydı. Bilgisayar, elektrik ve elektronik, makine, endüstri ve yönetim bilişim sistemleri mühendisliklerinde kontenjanlar azalırken, yazılım mühendisliğinde artış yaşandı.
- MİMARLIK (-1148): Mimarlık programı yüksek kontenjanlı programlar arasında yer alıyor. Ancak, bu program mezunlarının istihdam olanaklarında yaşanan zorluklar, kontenjanların azaltılmasına neden oldu.
- EĞİTİM (-6675): Eğitim programının kontenjanı 42 bin 46’dan 35 bin 371’e indirildi. Yılda ortalama 20 bin öğretmen atanmakta ve bu atama sayısının gelecekte daha da düşmesi bekleniyor. Bu nedenle, eğitim kontenjanlarının azaltılmasına devam edilmesi gerektiği ifade ediliyor.
- İLAHİYAT VE İSLAMİ İLİMLER (-7865): İlahiyat kontenjanları son yıllarda aşırı bir şekilde artırıldığı için en yüksek kontenjana sahip alan haline gelmişti. Ancak, siyasi nedenlerle büyütülen bu alan, nihayetinde gerçeklerin farkına varılarak belli bir seviyeye indirilmiş gibi görünüyor. Yine de, mevcut seviyenin yeterli olmadığı vurgulanıyor.
- GÖRSEL İLETİŞİM VE TASARIMI (+1500): Görsel iletişim tasarımı, yeni bir alan olması nedeniyle mezunların iş bulma açısından avantajlı olduğu bir programdır. Bu nedenle, programın kontenjanı 3559’dan 5059’a çıkarıldı.
