Yükseköğretimde Öğrenci Değişimleri: Gelişen Dinamikler
Yükseköğretimde öğrenci değişimleri, günümüzde sıkça gözlemlenen bir olgu olarak dikkat çekiyor. Farklı kültürlerden gelen öğrencilerin bir arada eğitim görmesine imkan tanıyan bu uygulama, ülkemizde de yaygın biçimde uygulanmakta. Ancak son on yıl içinde eğitim alanında bilinçli bir politika olarak yürütülen niteliksizleşme, bu öğrencilerin geldiği ülkelerin çeşitliliğini de etkilemiş durumda.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Dr. Besim Can Zırh’ın, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) kamuya açık olarak yayınladığı verilerden derlediği tablolar, bu değişimin arka planına ışık tutuyor. 2013 yılında, Türkiye’deki üniversiteleri tercih eden yabancı uyruklu öğrencilerin büyük çoğunluğu Türk devletlerinin yurttaşlarıydı. O yıl toplamda 35 bin 927 yabancı öğrenci Türkiye’de bulunuyordu ve bu öğrencilerin 6 bin 941’i Türkmenistan, 6 bin 901’i ise Azerbaycan uyrukluydu. İlk on sırada Kırgızistan ve Kazakistan gibi Türk Cumhuriyetleri yer alırken, Yunanistan ve Kosova gibi iki Avrupa ülkesi de listede kendine yer buluyordu.
Tarihler 2016’ya geldiğinde, yabancı öğrenci sayısı 95 bin 273’e yükseldi ve bu dönemde Suriye, 20 bin 671 öğrenci ile ilk sırayı aldı. Avrupa ülkeleri arasında ise Almanya, Yunanistan ve Bulgaristan öne çıkarken, Kazakistan ve Kırgızistan listeden çıkmıştı.
ARAP ÜLKELERİ YOĞUNLUKTA
Azerbaycan, yabancı öğrenci istatistiklerinde birinciliğini 2015’in sonuna kadar sürdürdü. Ancak 2015 sonu itibariyle Suriye, bu konumunu devraldı. 2023 yılı itibariyle, toplam 336 bin 306 yabancı öğrenci kaydedildi ve bu öğrencilerin 60 bin 750’si Suriye’den geldi. İlginç bir şekilde, listede iki Afrika ülkesinin yer almasına rağmen, hiç Avrupa ülkesi bulunmuyor.
- 2023 Yılı İlk 10 Yabancı Öğrenci Ülkesi:
- Suriye Arap Cumhuriyeti
- Azerbaycan
- Türkmenistan
- İran İslam Cumhuriyeti
- Irak
- Kazakistan
- Mısır Arap Cumhuriyeti
- Afganistan
- Somali
- Yemen Cumhuriyeti
Bu veriler, Türkiye’deki yükseköğretim sisteminin uluslararasılaşma sürecinin nasıl evrildiğini ve Arap ülkelerinin bu süreçteki artan etkisini ortaya koymaktadır. Eğitimde yaşanan bu değişim, sadece öğrenci hareketliliğini değil, aynı zamanda kültürel etkileşimleri de önemli ölçüde etkilemektedir.
