Lübnan’da Patlamalar ve Uluslararası Hukuk
Lübnan’da Hizbullah üyelerini hedef alan son patlamalar, uluslararası hukuk açısından önemli tartışmalara yol açtı. Bu patlamalarda sivillerin kullanımı için tasarlanmış çağrı cihazlarının hedef alınması, hukuki ve etik açıdan sorunlu olarak değerlendirilmektedir. İsrail, bu patlamaların sorumluluğunu üstlenmese de, uzmanlar bu eylemlerle ilişkilendirilen Mossad’ı işaret ediyor.
New York Times’ta yer alan bir habere göre, patlamalarla bağlantılı olarak öne çıkan Budapeşte merkezli BAC Danışmanlık adlı şirketin aslında bir İsrail paravanı olduğu iddia ediliyor. Üç güvenlik yetkilisine dayandırılan bu haberde, İsrail istihbaratının, Hizbullah’a cihazların şüphe çekmeden satılması için iki paravan şirket daha kurduğu belirtiliyor. Üretim aşamasında patlayıcı maddeler eklenmiş olduğu öne sürülen bu cihazların patlaması sonucu birçok kişi ciddi yaralanmalar yaşadı; aralarında en az iki çocuk da dahil olmak üzere ölümler meydana geldi.
Olayın oluş şekli kadar, sivillerin uğradığı zarar da büyük bir endişe kaynağı haline geldi. BBC’ye konuşan savaş suçları mahkemesi savcısı Geoffrey Nice, çağrı cihazlarının ve el telsizlerinin patlamalarda kullanılmasının “suç” teşkil edebileceğini vurguladı. Nice, Kosova, Hırvatistan ve Bosna-Hersek’te savaş suçları işlemekle suçlanan Slobodan Miloseviç’in yargılandığı davanın başsavcısı olarak, bu taktiğin uluslararası hukuk açısından yasadışı sayılmasının birkaç nedeni olduğunu belirtti.
BBC Radyo 4’e yaptığı açıklamada, Nice, cihazların dağıtım şeklinin, patlama anında savaşçı olmayan bir Hizbullah üyesinin elinde olma ihtimalini ortaya koyduğunu ifade etti. “Savaşçı olmayanlara bu şekilde rastgele bombalarla muamele edilemez” diyen Nice, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “İkinci olasılık, bunun sivillere yönelik bir saldırı olması durumu; ki bu, temel olarak Hamas’ın İsrail’e attığı roketlerle hedef gözetmemesiyle aynı durumu yansıtıyor. Üçüncü olarak, İsrail’in yaptığı varsayılan şey için yasal olarak herhangi bir gerekçe olsa bile, burada orantılılık sorunu da bulunmaktadır.”
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, sivillerin kullanımında olan cihazların “silaha dönüştürülmemesinin” sağlanması gerektiğini belirtti. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, ilk patlama dalgasından iki gün sonra yaptığı açıklamada, “Bu bir savaş suçudur” ifadesini kullandı. Lübnan Başbakanı Necip Mikati de BM’ye “İsrail’e karşı net bir duruş sergileme” çağrısında bulundu.
BM Güvenlik Konseyi, bu patlamaları görüşmek üzere Cuma günü toplanma kararı aldı.
- Lübnan’da iki patlama dalgasında can kaybı 37 oldu; Hizbullah lideri Nasrallah, ‘Bu bir savaş ilanıdır’ dedi.
- Lübnan’da cenazelerde öfke: ‘Gözünü kaybeden diğer gözüyle savaşacak.’
