Alzheimer Hastalığı ve Risk Faktörleri
Tüm dünyada yaklaşık 44 milyon insan Alzheimer hastalığından etkileniyor. Türkiye’de ise bu sayı yaklaşık 700 bin civarında. Genellikle 65 yaş ve üzeri bireylerde görülen Alzheimer, hem hastalar hem de onların yakınları için zorlu bir sürecin başlangıcını oluşturuyor. 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü’nde konuşan Doç. Dr. Abdullah Özkardeş, günlük hayatta göz ardı edilen bazı basit alışkanlıkların bile Alzheimer riskini artırabileceğine dikkat çekti.
Alzheimer Hastalığının Belirtileri
Doç. Dr. Abdullah Özkardeş, Alzheimer hastalığının genellikle unutkanlıkla başladığını ifade ederek, hastalığın ilerleyen aşamalarında bireylerin giyinme, yemek yeme ve tuvalet gibi günlük yaşam aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyabileceğini vurguladı.
Burundaki Enfeksiyon Alzheimer’ı Tetikliyor
Yapılan araştırmalar, burun karıştırmanın Alzheimer riskini artırdığını ortaya koyuyor. Doç. Dr. Özkardeş, “Bazı bireyler burunlarını sıkça karıştırıyor. Bu kişilerde Alzheimer riski daha yüksek görülüyor. Bunun arka planında burun enfeksiyonları yatıyor; burun karıştırma, burunda enfeksiyon oluşma riskini artırıyor ve bu enfeksiyonlar burundaki beyne giden sinirler aracılığıyla beyne ulaşabiliyor. Alzheimer hastalığının kökeninde, beyinde amiloid plak adı verilen bir bozukluğun oluştuğu biliniyor. Burun karıştıran bireylerde amiloid plakların daha fazla olduğu gözlemlenmiş. Bu nedenle burun hijyenine dikkat etmek oldukça önemli” diyerek uyarılarda bulundu.
Sırtüstü Yatanlar Risk Grubunda
Doç. Dr. Özkardeş, bazı basit alışkanlıkların Alzheimer riskini artırabileceğini belirterek şu ifadeleri kullandı: “Yapılan çalışmalar, aklımıza gelmeyen bazı durumların Alzheimer olma ihtimalini artırabileceğini gösteriyor. Özellikle sürekli sırtüstü yatan bireylerde bu risk artmaktadır. Sırtüstü uyuyan kişilerde uyku apnesi daha yaygın görülüyor. Uyku apnesinin hem kısa hem de uzun vadede çeşitli etkileri bulunmaktadır. Beynin kanlanması bozulduğunda, Alzheimer gelişme riski de artmaktadır. Ayrıca, işitme kaybı olan bireylerde de Alzheimer riski daha yüksek. İşitme, beyin için bir uyaran görevi görmektedir; bu uyaran kaybedildiğinde birey, hafif unutkanlık yaşayabiliyor.”
Sosyal İnsanlarda Daha Az Görülüyor
Alzheimer hastalığının nedenlerine değinen Doç. Dr. Özkardeş, “Alzheimer’da en önemli faktör yaş. Belirli bir yaşın altında bu hastalığa nadiren rastlanıyor. Çok genç yaşlarda görülüyorsa genetik bir neden araştırılmalıdır. Bunun yanı sıra, bireyin entelektüel düzeyi de oldukça önemli. Dolu dolu yaşamış bireylerde Alzheimer olsa bile, bu hastalık geç yaşlarda ortaya çıkmakta ve genellikle hafif seyir göstermektedir. Beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktiviteler, hipertansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi rahatsızlıklar da Alzheimer riskini etkileyen önemli faktörlerdir.”
Sağlıklı Beslenme ile Korunma Yöntemleri
Beyni aktif tutmanın ve fiziksel hareketliliğin Alzheimer’dan korunmada önemli olduğunu belirten Doç. Dr. Özkardeş, “Entelektüel bir yaşam tarzı benimsemek, fiziksel olarak aktif olmak ve günlük yürüyüşler yapmak oldukça önemli. Kolesterolü, şekeri ve tansiyonu artıran durumlardan kaçınmak ve buna göre beslenmek gerekmektedir. Alzheimer’a iyi gelebilecek bazı besinler arasında şunlar yer alıyor:
- Lahana, pırasa, pazı gibi damarlı yeşil sebzeler
- Günde birkaç ceviz veya fındık
- Beyaz et
Kırmızı etten ve hamur işlerinden uzak durmak da faydalıdır. Ayrıca, ayçiçek yağı yerine saf zeytinyağı kullanmak sağlık açısından önemlidir.” diyerek sözlerini tamamladı.
