Merkezi Fransa’nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), Julian Assange’ın tutukluluk durumu, aldığı ceza ve bunların insan hakları üzerindeki etkileri üzerine önemli bir önergeyi görüştü. 13 “hayır” oyuna karşı 88 “evet” oyuyla kabul edilen bu önerge, oturumda 20 milletvekilinin çekimser oy kullanmasıyla sonuçlandı. Önergenin kabul edilmesinin ardından, milletvekilleri o sırada AKPM Genel Kurulu’nda bulunan Assange’ı alkışlayarak desteklerini gösterdi.
Önergede, özgür basının varlığının demokratik devletlerin işleyişini güvence altına aldığı vurgulanırken, AKPM’nin Assange’ın serbest bırakılmasını memnuniyetle karşıladığı ifade edildi. Ayrıca, İngiliz makamlarının, Assange’ın ifade özgürlüğünü etkin bir şekilde koruyamamış olmasından duyulan üzüntü dile getirildi. Önergede ayrıca, ABD’nin casusluk yasasında acil reform yapılması gerektiği konusunda güçlü bir vurgu yapıldı.
Önergede, ABD’nin WikiLeaks ve Assange’ın ortaya çıkardığı insan hakları ihlalleri ve savaş suçu iddiaları hakkında tarafsız ve şeffaf bir soruşturma yapması talep edildi. Bununla birlikte, ABD’nin Assange’a yönelttiği orantısız derecede ağır suçlamaların onu fiilen müebbet hapis riskiyle karşı karşıya bıraktığı, bu suçlamaların esasen bilgi toplama ve yayımlama faaliyetlerine dayandığı belirtildi. Önergenin bir diğer önemli noktası ise, bu suçlamaların AKPM’nin 1900 sayılı “Siyasi Tutuklu Tanımı” başlıklı kararındaki kriterleri karşıladığı ve dolayısıyla Assange’ın “siyasi tutuklu” olarak nitelendirilmesinin haklı olduğu ifade edildi.
İrlandalı Milletvekili Paul Gavan, oturumda yaptığı konuşmada, “Bu hafta Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin en kötü ve en iyi anlarını gördük. En kötü an, Filistin halkının mağdur olduğu soykırıma karşı tavır almayı ısrarla reddetmesiydi” dedi. Gavan, AKPM’deki en iyi anın ise Assange’ın Avrupa Konseyi Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi önünde konuşması olduğunu belirterek, Assange’ın özgürlüğü için mücadele eden herkese desteğini ifade etti.
Avusturyalı Milletvekili Petra Bayr, Assange’a yıllar boyunca gösterdiği cesaret için teşekkür ederek, serbest bırakıldıktan sadece 3 ay sonra AKPM’ye gelmesinin önemine dikkati çekti. Monakolu Milletvekili Christophe Brico da bilginin demokrasinin temel kaynağını oluşturduğunu vurgulayarak, gazetecilerin haber yapabilmeleri ve kaynaklarını koruyabilmelerinin önemine işaret etti.
Dava Süreci
Julian Assange’ın kurduğu WikiLeaks, 28 Ekim 2010’da ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği suçları delillendiren 251 bin gizli belgeyi yayımlamıştı. Assange, Haziran 2012’de sığındığı Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019’da çıkarılarak gözaltına alınmış ve “kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal etmekten” tutuklanarak Londra’daki Belmarsh Hapishanesi’ne konulmuştur. ABD, İngiltere’den Assange’ın iadesini talep etmiş, İngiltere Yüksek Mahkemesi, ABD’den, Assange’ın ölüm cezasına çarptırılmayacağı ve adil bir şekilde yargılanacağı gibi güvenceler istemiştir.
Julian Assange, haziranda ABD ile varılan “casusluk yasasını ihlal ettiği” suçlamasını kabul etme anlaşması sonucu, 5 yıldır tutuklu bulunduğu İngiltere’den ayrılmasına izin verilmiş ve ülkesi Avustralya’ya gitmek üzere hareket etmiştir. Assange, anlaşma kapsamında Büyük Okyanus’un Asya kıyılarına yakın ABD toprağı Kuzey Mariana Adaları Bölge Mahkemesi’nde duruşmaya çıkarılmış ve İngiltere’de cezaevinde kaldığı süre göz önünde bulundurularak Avustralya’ya gönderilmiştir.
