Havariler Kilisesi Kazı Çalışmaları Başladı
Adana’nın Kozan ilçesinde yer alan Anavarza Antik Kenti, tarihi boyunca “Yenilmez şehir” unvanıyla anılmıştır. Bu önemli antik kentte, “Geleceğe Miras Projesi” kapsamındaki kazı çalışmaları Havariler Kilisesi’nde başlamıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Müzeleri Genel Müdürlüğü öncülüğünde yürütülen bu kazıların başkanlığını Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Erhan üstlenmektedir.
Anavarza, antik dünyanın ilk çift şeritli yolunu ve zafer takını bünyesinde barındıran zengin bir tarihi geçmişe sahiptir. Sezon kazıları ile birlikte “Geleceğe Miras Projesi” çerçevesinde de çeşitli çalışmalar sürdürülmektedir. Bu projede, Anavarza’nın en büyük kilisesi olarak bilinen Havariler Kilisesi’nde kazı çalışmaları hızla devam etmektedir.
Havariler Kilisesi’nin Tarihsel Önemi
Kazı Başkanı Doç. Dr. Fatih Erhan, Anavarza’nın tarihte başkentlik yapmış önemli bir antik kent olduğunu vurgularken, “Roma ve Bizans dönemine ait tapınaklar ile Abbasi dönemine ait camilerin bulunduğu Anavarza’da 2012 yılından beri sürdürülen çalışmalarda henüz kazısı tamamlanmış bir yapı yok” ifadelerini kullanmıştır. Erhan, Havariler Kilisesi’nin kentin merkezine inşa edildiğini ve üç bölmeli bazilikal bir plana sahip olduğunu belirtmiştir. Yapının ölçüleri ise 56 metreye 28 metre olarak tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, yapının Roma tapınağı özellikleri taşıdığı da vurgulanmaktadır.
“Bu yapının en az iki katlı bir Roma tapınağı olduğu anlaşılmaktadır. Hristiyanlığa geçiş sürecinde yapıya bazı ilaveler yapılmış ve pagan izleri ile birlikte haç ve Hristiyanlık simgeleriyle değiştirilmiştir” diye ekleyen Erhan, bu durumu da önemle belirtmiştir.
Yapının Geleceği ve Koruma Çalışmaları
Doç. Dr. Erhan, Havariler Kilisesi’nin Anavarza’da tespit ettikleri en büyük kilise olduğunu ifade ederek, “Erken Hristiyanlık için çok önemli bir kilise. Kentin 4-5’inci yüzyıldan itibaren bir piskoposluk merkezi olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla, bu yapı merkez kilise olarak değerlendirilebilir” şeklinde konuşmuştur. Kazı çalışmalarının şu an 25 kişilik bir ekip tarafından kesintisiz olarak yürütüldüğünü belirten Erhan, “Kısa süre içerisinde, 1.5-2 metrede kilisenin tabanına ulaşmayı planlıyoruz. Kazıları tamamladıktan sonra restorasyon projesine geçeceğiz ve yapıyı ziyarete açmayı hedefliyoruz” demiştir.
Son olarak, Anavarza’nın tarihe ışık tutacak zenginliklere sahip olduğunu ifade eden Erhan, buradaki kazıların uzun yıllar süreceğini sözlerine eklemiştir.
