Diyabet Nedir?
Diyabet, vücuttaki pankreas bezinin yetersiz insülin üretimi veya üretilen insülinin etkili bir şekilde kullanılamaması durumunda ortaya çıkan, kronik bir hastalıktır. Bu durum, kan şekeri seviyelerinin kontrolsüz bir şekilde yükselmesine sebep olur ve sağlık üzerinde ciddi etkileri olabilir.
Diyabetin Yaygınlığı
Dünya genelinde Dünya Diyabet Federasyonu verilerine göre, 20-79 yaş aralığında yaklaşık 537 milyon insan diyabet hastasıdır. Bu sayının 2030 yılında 643 milyon, 2045 yılında ise 783 milyon olması beklenmektedir. 2021 yılında, her 5 saniyede bir kişi diyabetle ilişkili komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Özellikle diyabetin önlenebilir komplikasyonlarından biri olan ayak sorunları, dünyada her 20 saniyede bir kişinin ayağını kaybetmesine yol açmaktadır.
Diyabetin Komplikasyonları
Diyabet, doğru tedavi edilmediğinde birçok komplikasyona yol açabilir. Bunlar arasında kalp hastalıkları, böbrek yetmezliği ve göz problemleri bulunmaktadır. Özellikle, ayak yaraları ve enfeksiyonları, diyabet hastalarının en fazla karşılaştığı sorunlardandır. Uzmanlar, uygun tedavi ve korunma yöntemleriyle bu komplikasyonların önlenebileceğini belirtmektedir.
Ayak Yaraları ve Diyabet
Ayak yaraları, diyabet hastalarının %12-15’inin yaşamlarının bir döneminde sağlık kuruluşlarına başvurmalarına neden olur. Türkiye’de yapılan TURDEP 2 çalışmasında, erişkin yaş grubunda diyabet hastası oranı %13.7 olarak belirlenmiştir. Bu, ülkemizde yaklaşık 10 milyon diyabet hastası olduğu anlamına gelmektedir. Hesaplamalara göre, Türkiye’de yaklaşık 400 bin civarında diyabetik hastanın ayak sorunları olduğu tahmin edilmektedir.
Ayak Problemlerinin Tedavisi
Ayak yaralarının tedavisi genellikle zor ve maliyetlidir. Ülkemizde bu hastaların tedavisinde kullanılan birçok ürün, yıllar içinde SGK tarafından kısıtlanmış veya ödeme listesinden çıkarılmıştır. Bu durum, hastaların tedavileri için gerekli ürünleri kendi imkanlarıyla temin etmelerine yol açmaktadır. Dolayısıyla, bu konuda yeterli kaynak sağlanması büyük önem taşımaktadır.
Yetersiz Sağlık Çalışanı
Türkiye’de ayak yaraları konusunda yeterli sayıda eğitimli sağlık çalışanı bulunmamaktadır. Bu nedenle, diyabet hastalarına özel kaynakların aktarılması gerekmektedir. Kamu ve özel hastanelerde, bu hastaların tedavisi için SGK’nın destek vermesi şarttır. Ayrıca, diyabet hastaları, tanı aldıkları andan itibaren özel ayakkabılar giymelidir. Bu basit koruyucu önlemler, ayak kayıplarının önüne geçebilir.
Diyabet Türleri
- Tip 1 Diyabet
- Tip 2 Diyabet
- Tek Gen Hastalığına Bağlı Diyabet
- Gebelik Diyabeti
- Diğer Tipler
Tip 1 ve Tip 2 Diyabet Arasındaki Farklar
Tip 1
- Genellikle çocuk ve ergenlerde görülür.
- Zayıf ya da normal kilodadırlar.
- İnsülin üretimi yoktur, bu nedenle insülin kullanmak zorundadırlar.
Tip 2
- Genellikle erişkinlerde görülür.
- Çoğunluğu obezdir.
- Hap veya insülin kullanırlar.
Diyabetli Çocuklara Destek
Şişli Belediyesi, halk sağlığı alanında önemli bir projeye imza atmıştır. Diyabetli Çocuklar Vakfı işbirliğiyle başlatılan “Diyabetli Çocuklara Sensör Desteği” programı, Şişli’de yaşayan 18 yaş altındaki Tip 1 diyabet tanısı konmuş tüm çocuklara, 5 bin TL’lik şeker ölçüm cihazı (sensör) desteği sağlamaktadır. Bu tür projeler, diyabetle mücadelede önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Diyabetin önlenmesi ve yönetimi için toplumun bilinçlendirilmesi, sağlık çalışanlarının eğitim alması ve gerekli kaynakların sağlanması büyük önem taşımaktadır. Bu konuda atılacak her adım, diyabet hastalarının yaşam kalitesini artıracak ve komplikasyonların önüne geçecektir.
