Ağustos 2023’te Öne Çıkan Bilimsel Keşifler ve Gelişmeler

Ağustos’ta Öne Çıkan Bilimsel Keşifler

Ağustos ayında gerçekleştirilen araştırmalar ve keşifler, bilim dünyasında önemli gelişmelere sahne oldu. Kambur balinaların avlanma tekniklerinden, yapay zekanın otizm tanısındaki rolüne kadar birçok heyecan verici bulgu, dikkat çekti.

Kambur Balinalar Avlanırken “Alet Yapıp Kullanıyor”

Yapılan gözlemler, kambur balinaların kril adlı deniz canlılarını avlamak için “karmaşık baloncuklar” oluşturduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, balinaların bu baloncuklar aracılığıyla oluşturdukları av ağının boyutunu, derinliğini ve aralarındaki mesafeyi aktif bir şekilde kontrol ettiklerini belirlediler. Bu davranışın, kambur balinalara özgü olduğu vurgulandı. Uzmanlar, bu teknikle balinaların “fazla enerji harcamadan tek seferde 7 kat daha fazla av yakalayabileceği” tahmininde bulundular. Bu bulgular, kambur balinaların “avlanmak için kendi aletini yapan ve kullanan nadir hayvanlar” arasında yer aldığını gösteriyor.

Dinozorları Yok Eden Asteroit Jüpiter’in Ötesinden Gelmiş

Bilim insanları, 66 milyon yıl önce Dünya’ya çarparak uçamayan dinozorlar da dahil olmak üzere canlıların yüzde 75’ini yok eden “Chicxulub” adlı asteroitin, Jüpiter’in yörüngesinin dışında oluştuğunu belirlediler. Bu asteroitin, C-tipi denilen karbonlu kondrit türünden nadir bir asteroid olduğu keşfedildi. Çarpmanın ardından oluşan yeryüzü katmanlarından alınan örneklerde, eser miktarda rutenyum metali de bulundu. C-tipi asteroitlerin, Dünya’ya ilk 1 milyar yıl boyunca çarparak yaşamın oluşmasına yardımcı olabilecek su ve organik molekülleri sağladığı düşünülüyor.

İnsanlar, İki Hızlı Yaşlanma Dalgası Yaşıyor

Stanford Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bir araştırma, yaşlanmanın yavaş ve sabit bir hızla ilerlemediğini ortaya koydu. Araştırmada, 44 ve 60 yaşlarına gelindiğinde yaşla ilgili sorunların hızlandığı tespit edildi. İnsanlarda aniden ortaya çıkan kırışıklıklar, artan ağrı ve sızılar, bir gecede çökme hissinin sebebi, bu yaşlarda yaşanan yaşlanma dalgalarından kaynaklanıyor. İlk dalganın kardiyovasküler hastalıklarla bağlantılı moleküllerle, kafein, alkol ve lipit metabolizmasında yaşandığı, ikinci dalganın ise bağışıklık sistemi, karbonhidrat metabolizması ve böbrek fonksiyonlarında görüldüğü belirlendi. Deri ve kas yaşlanmasıyla ilişkili moleküllerde, her iki dönem boyunca sorunlar yaşandığı gözlemlendi.

2 Yaş Altı Çocuklarda Otizm Tespiti İçin Yapay Zekadan Faydalanılabilir

Yeni bir araştırma, yapay zeka türü olan makine öğreniminin, 2 yaş altındaki çocuklarda Otizm Spektrum Bozukluğu (ASD) tespitinde %78,5 doğruluk oranına sahip olduğunu ortaya koydu. Toplamda 30,630 çocuğun verisi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada, 24 ay altındaki çocuklarda gözlemlenebilecek 28 özelliğe odaklanıldı. Araştırmanın sonuçları, makine öğreniminin çocuklarda otizm olma olasılığını %78,5 oranında doğru şekilde belirleyebileceğini gösterdi. Araştırmacılardan Kristiina Tammimies, mevcut verilerin kullanılmasıyla yapay zeka modeli yardımıyla “otizm olasılığı yüksek olan bireylerin daha erken tespit edilmesinin ve böylece daha erken yardım almalarının sağlanabileceğine” dikkat çekti.