Türkiye’nin, Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması’ndan (AKKA) çekilmesi kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Söz konusu antlaşmanın en önemli yansımalarından biri de Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK), konuşlandırdığı ve ürettiği tank, top, zırhlı araç, uçak ve helikopterlerle ilgili herhangi bir sayı kısıtlamasına tabi olmayacağıdır.
AKKA Antlaşması ve Kısıtlamaları
AKKA, Soğuk Savaş döneminin sonlarında, 1990 yılında Paris’te NATO ve Varşova Paktı ülkeleri arasında imzalanan bir antlaşmadır. Avrupa’da barışın sağlanması ve korunması adına hayata geçirilen antlaşma, taraflara zırhlı muharebe araçları, muharebe tankları, savaş uçakları, toplar ve saldırı helikopterlerini içeren beş konvansiyonel silah kategorisinde sayıca kısıtlama getirmiştir. AKKA uyarınca tarafların belirlenen sınırları aşan miktardaki silah ve malzemelerini imha etmesi veya sivil kullanıma sunması gerekmektedir.
- 20 bin tank, aktif birliklerde 16 bin 500
- 20 bin topçu parçası, aktif birliklerde 17 bin
- 30 bin zırhlı muharebe aracı (ZPT’ler dahil), aktif birliklerde 27 bin 300
- 6 bin 800 savaş uçağı
- 2 bin saldırı helikopteri
Akka Antlaşması ve Sorunları
Antlaşmaya taraf olmayan bazı ülkelerin bulunması ve taraflar arasında yapılan denetimlerde ihlaller yaşanması, AKKA’nın uygulanmasında bazı sorunları beraberinde getirmiştir. Özellikle Rusya’nın antlaşmadan çekilmesi ve NATO’nun buna verdiği tepki, antlaşmanın geleceği konusunda endişeleri artırmıştır. AKKA’nın yanı sıra uluslararası alanda silahlanmayı kontrol altına almak ve silahlanma yarışlarını önlemek için yürürlüğe sokulmuş diğer antlaşmalar da bulunmaktadır.
- Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT): Nükleer silahların yayılmasını önlemeyi amaçlar.
- Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşmaları (START): Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya arasında stratejik nükleer silahların azaltılmasını hedefler.
- Kimyasal Silahların Yasaklanması Anlaşması (CW): Kimyasal silahların üretimini, depolanmasını ve kullanımını yasaklar.
- Biyolojik Silahlar Sözleşmesi (BWC): Biyolojik silahların üretimini, depolanmasını ve kullanımını yasaklar.
