Getty Images Lityum, Şili’nin “lityum üçgeni” içinde yer alan Atacama çölünde çıkarılıyor. Yeşil ekonomi için hayati önem taşıyan minerallerin işlenmesinde halihazırda hakim konumda olan Çin, bu madenlerdeki katılımını dünya çapında genişletiyor. Bu durum, Çinli işletmeler ile ev sahibi topluluklar arasındaki gerilimi de artırmaktadır. Madencilik sektörüne yönelik yayınlar, kurumsal, hükümet ve basın kaynaklarına göre, son on yılda Çin’in dünya genelinde pek çok yeni madencilik yatırımı gerçekleştirdiğini ortaya koymaktadır. BBC’nin hesaplamalarına göre, Çinli şirketler, lityumu üreten veya üretmek için projeler yürüten tesislerin %33’ünü kontrol etmektedir.
Çin’in Madencilik Faaliyetleri ve Dünya Ekonomisine Etkileri
BBC Küresel Çin Birimi tarafından yapılan araştırmalara göre, dünya genelinde Çinli şirketlerin hissedarı olduğu en az 62 madencilik proje, kobalt, nikel ve manganez gibi minerallerin çıkarılmasını hedeflemektedir. Bu mineraller, elektrikli araçlarda kullanılan lityum iyon pillerin üretiminde temel rol oynamaktadır. Çin’in bu projelerdeki payı, dünya genelinde bu minerallerin en büyük üreticilerinden biri olmasını sağlamaktadır.
Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House’un verilerine göre, Çin’in lityum ve kobaltın damıtılmasında lider konumda olduğu ve küresel tedarikteki payının yüksek olduğu belirtilmektedir. Bu durum, Çin’in 2023 yılında dünya genelinde satılan elektrikli araçların yarısından fazlasını üretmesine olanak sağlamıştır. Ancak, yeşil ekonomi için gerekli olan minerallerin çıkarılması ve işlenmesi konusunda Çin’in tek başına hareket etmesi gereken bir ülke olmadığı da vurgulanmaktadır.
- BM’nin 2050 yılına kadar net sıfır sera gazı salımı hedefine ulaşılabilmesi için minerallerin kullanımının altı kat artması gerekmektedir.
- Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avrupa Birliği gibi bölgeler, Çin’e olan bağımlılıklarını azaltmak için stratejiler geliştirmektedir.
Çinli şirketlerin denizaşırı madencilik faaliyetlerini artırmasıyla birlikte, bu projelerden kaynaklanabilecek sorunlara ilişkin suçlamalar da artmaktadır. İş ve İnsan Hakları Kaynak Merkezi tarafından yapılan bir raporda, yerel halkın haklarının ihlal edilmesinden ekosistemlere zarar verilmesine kadar pek çok suçlama yer almaktadır.
Emery Makumeno, Byobe Malenga, Lucien Kahozy’nin katkılarıyla hazırlanmıştır.
