Katar merkezli Al Jazeera Televizyonu ile yaptığı bir röportajda, Hamas yetkilisi Hayye, “Halihazırda gerçek anlamda müzakereler yürütülmüyor, ne yazık ki bu süreç kaçamak ve zaman kaybı olarak devam ediyor. İki haftadır müzakereler sürüyor ama henüz bir sonuç elde edilemedi. Netanyahu, esir takası istiyorsa bizler buna hazırız.” diyerek durumu özetledi.
Hayye, Netanyahu’nun Gazze Şeridi’nin kuzeyini ve güneyini ayıran Netzarim Koridoru ile Mısır-Gazze sınırındaki Philadelphi Koridoru’ndan çekilmek istemediğini hatırlatarak, “Ben de net bir şekilde ifade ediyorum ki; Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmedikçe bir anlaşma olmayacak.” ifadesini kullandı.
Netanyahu’nun savaşı sürdürme arzusunu dile getiren Hayye, bunun bir mutabakata varmanın bedeli olacağı ve Netanyahu’nun bu bedeli ödemek istemediğini vurguladı. Hayye, Gazze’nin Refah kentinde ölü bulunan 6 İsrailli esir hakkında da şu sözleri sarf etti: “Söz konusu esirlerin bir anlaşma ile ailelerine kavuşmaları mümkündü, ancak İsrail ordusu ve Netanyahu’nun ısrarı bu esirlerin ölümüne neden oldu ve bunlarla birlikte onları koruyan birçok kişiyi de kaybettik.”
Hayye, bazı İsrailli esirlerin doğrudan İsrail askerlerinin kurşunuyla hayatını kaybettiğini belirtti ve Netanyahu ile ekibinin İsrailli esirlerle ilgilenmediğinin altını çizdi. Hayye, “Netanyahu, kendini kahraman olarak göstermeye çalışıyor. Bu 6 esiri, işgalci ordunun doğrudan öldürmesi sonucunda kaybettik, bombardımanlarıyla ölmelerine neden oldu.” dedi.
Öldürülen 6 esir arasında bir ABD vatandaşının da bulunduğunu belirten Hayye, Katar’ın talebi doğrultusunda bu genci muhtemel bir esir takasında çıkarmayı hedeflediklerini ifade etti. Hayye, “O gencin anne babasıyla konuştuğuna dair Katarlılara bir video kaydını teslim etmiştik. Videoda genç, İsrail hükümetine hitap etti. Kassam Tugayları, bir süre sonra o gençle ve onu koruyanlarla iletişimin kesildiğini duyurdu. Bu durum, söz konusu gencin doğrudan işgalci saldırısına maruz kaldığını gösteriyor. O günden sonra kendisi ile ilgili bilgi alınamadı, diğer bazı esirlerle birlikte ölü bulundu.” şeklinde konuştu.
Ateşkes ve Esir Takası Sürecinin Aşamaları
Gazze’deki ateşkes ve esir takası sürecinin aşamalarını da değerlendiren Hayye, müzakerelerin her aşamasında Netanyahu’nun anlaşma konusunda ilgisiz kaldığını belirtti. Netanyahu’nun ordusuyla yüzlerce Filistinliyi öldürerek, yalnızca 2 veya 3 esirin iade edilmesi girişiminde bulunduğunu ifade eden Hayye, “Eğer Netanyahu gerçekten esir takası istiyorsa, biz bunu hemen yapmaya hazırız. Bizler, esir takası ve halkımıza yönelik savaşın sonlanması için ciddi anlamda esneklik gösterdik.” dedi.
Hayye, müzakerelerin aksamasında ABD’nin sorumluluğu olduğunu belirterek, “ABD, sunduğu tekliften hızlıca geri adım attı. Mart ayından beri arabulucular üzerinden müzakereler devam ediyordu. Bizler ateşkes, esir değişimi, işgalcinin geri çekilmesi ve yeniden imar konularında durduk.” ifadelerini kullandı.
İlk başta her bir İsrailli askere karşı 500 Filistinlinin serbest kalmasını talep ettiklerini, arabulucuların müdahalesiyle bu sayının her askere karşı 50, diğer esirler için ise 30 kişiye düşürüldüğünü aktaran Hayye, “ABD ve arabulucu ülkeler bunu büyük bir esneklik olarak değerlendirdi, fakat sonuca ulaşmak için herhangi bir adım atmadılar. İsrail ise bu esnekliğe karşılık, güneydeki Refah kentine kara saldırıları başlattı.” dedi.
Netanyahu’nun Şartları
Hayye, Netanyahu’nun 27 Mayıs’ta sunduğu taslağın ABD Başkanı Joe Biden ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından kabul edildiğini hatırlatarak, “Bu nedenle bir anlaşma olmasını umarak söz konusu teklifi kabul ettik; ancak buna rağmen İsrail yeni maceralara atıldı.” diye konuştu.
Netanyahu’nun 2 Temmuz’dan sonra ABD ziyareti öncesinde 27 Mayıs’ta belirtilen koşullarına aykırı yeni şartlar öne sürdüğünü vurgulayan Hayye, “Bu yeni şartlar arasında müebbet hapis cezasına çarptırılmış hiçbir esirin serbest kalmaması yer alıyor.” dedi. Hayye, Netanyahu’nun kendi teklifindeki her maddeye yeni bir şart eklediği konusunda da uyarılarda bulundu.
Hayye, “Burada bir kez daha tekrar ediyorum, Filistinli esirler serbest kalmadığı, savaş durmadığı ve işgalci İsrail çekilmediği sürece bir anlaşma olmayacak” şeklinde kesin bir ifade kullandı. ABD’nin sunduğu teklife uyması için İsrail’e baskı kurması gerektiğini dile getiren Hayye, “Geçen hafta arabuluculara, iki hafta boyunca neyin üzerinde mutabık kaldıklarını sorduk. İşgalciyle herhangi bir sonuca varamadıkları yanıtını aldık. Ne yazık ki müzakereler Netanyahu’nun şartları etrafında dönmekte.” diye ekledi.
Hayye, 2 Temmuz’da sunulan öneriye bağlı kaldıklarına dair arabulucu ülkelere bilgi verdiklerini belirtti. Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarda, 7 Ekim’den bu yana en az 16 bin 673’ü çocuk, 11 bin 269’u kadın olmak üzere toplamda 40 bin 738 Filistinli hayatını kaybetti, 94 bin 154 kişi yaralandı. Enkaz altında hala binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları da hedef alınarak sivil altyapı tahrip edilmektedir.
