İran-İsrail Arasındaki Gerilim ve Füze Türleri
İran ile İsrail arasındaki gerilim son derece tırmanmış durumda. İsrail’in Lübnan’a gerçekleştirdiği hava saldırısının ardından, İran, resmi olarak 1 Ekim 20:00’da İsrail’e hava saldırısı düzenlediğini duyurdu. Bu gelişmelerin ardından, hipersonik füze ve balistik füze kavramları sosyal medyada yoğun bir şekilde araştırılmaya başlandı. Peki, hipersonik füze nedir ve ne işe yarar? Balistik füzenin özellikleri nelerdir, hızı ne kadardır?
Balistik Füze Nedir?
Balistik füze, bir hedefe ulaşmak amacıyla atmosferin dışına çıkarak yerçekimi etkisiyle yeniden yeryüzüne inen bir yörünge izleyen uzun menzilli bir füze türüdür. Fırlatıldıktan sonra yakıtını tüketen balistik füze, uçuşunun büyük bir kısmını motor gücü olmaksızın, yalnızca yörüngesel hareket ve yerçekimi etkisiyle gerçekleştirir. Bu işlem, bir top mermisinin atışına benzer, ancak çok daha uzun menzillere ulaşabilme kapasitesine sahiptir.
Balistik Füzelerin Özellikleri
Yörünge ve Aşamalar: Balistik füzeler genellikle üç ana aşamada incelenir:
- Fırlatma Aşaması (Boost Phase): Roket motoru ateşlenir ve füze atmosferin dışına çıkacak kadar yüksek bir hız ve irtifa kazanır.
- Orta Aşama (Midcourse Phase): Füze, motoru kapalı halde atmosfer dışında ilerler. Bu aşama, en uzun aşamadır ve atmosferin dışında olduğu için hava direnci minimum düzeydedir.
- Terminal Aşaması (Terminal Phase): Füze yerçekiminin etkisiyle yeryüzüne geri dönmeye başlar ve hedefe ulaşır.
Balistik Füze Türleri
Balistik füzeler menzillerine göre farklı kategorilere ayrılır:
- Kısa Menzilli Balistik Füze (SRBM): 1.000 kilometreye kadar menzil.
- Orta Menzilli Balistik Füze (MRBM): 1.000 – 3.500 kilometre menzil.
- Kıtalararası Balistik Füze (ICBM): 5.500 kilometre ve daha fazla menzil.
- Taktik Balistik Füze (TBM): Genellikle daha kısa menzilli ve daha yerel hedefler için kullanılır.
Balistik Füzelerin Kullanım Alanları
Balistik füzeler, askeri alanlarda stratejik saldırı silahları olarak kullanılmaktadır. Bu füzeler çoğunlukla nükleer, kimyasal veya biyolojik savaş başlıkları taşımak üzere tasarlanmış olsalar da, konvansiyonel (geleneksel patlayıcı) savaş başlıklarıyla da donatılabilmektedirler.
Hipersonik (Süpersonik) Füze Nedir?
Hipersonik füze, ses hızının beş katından (Mach 5) daha hızlı hareket edebilen bir füze türüdür. Bu füzeler, yüksek hızları sebebiyle hava savunma sistemleri tarafından tespit edilmesi ve durdurulması oldukça zor olan gelişmiş silah sistemleridir. Hipersonik füzeler genellikle 5.000 ila 25.000 kilometre/saat hızlarda uçabilir ve manevra kabiliyetleri sayesinde hedeflerine ulaşmada büyük bir avantaj sağlarlar.
Hipersonik Füzelerin Kategorileri
Bu tür füzeler iki ana kategoriye ayrılır:
- Hipersonik Seyir Füzeleri: Atmosfer içinde uçan ve genellikle bir jet motoru veya scramjet motoru ile güçlendirilmiş olan füzeler.
- Hipersonik Planör Araçları: Roketle yüksek irtifaya çıkarılıp oradan hedefe doğru süzülen füzelerdir. Manevra yapabilme yetenekleri ile dikkat çekerler.
Hipersonik Füzelerin Temel Özellikleri
- Mükemmel Hız: Ses hızının en az beş katı (Mach 5) hızlarda uçabilirler. Bazı modeller Mach 10’a veya daha fazlasına ulaşabilmektedir.
- Manevra Kabiliyeti: Geleneksel balistik füzelerden farklı olarak, hipersonik füzeler uçuşları sırasında yön değiştirebilir ve manevra yapabilirler. Bu, onları savunma sistemlerinden kaçırmayı kolaylaştırır.
- Uzun Menzil: Bazı hipersonik füzeler binlerce kilometre menzile sahip olabilir.
