İran’da Kadınların Kıyafet Kurallarına Dair Yeni Gelişmeler
Geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler (BM), İran’da kadınların katı kıyafet kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle hala şiddetle cezalandırıldıklarına dair bir uyarıda bulundu. Temmuz ayında cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Mesud Pezeşkiyan, düzenlediği ilk basın toplantısında, bir kadın gazetecinin polis araçlarından kaçınmak için yolunu değiştirdiğini anlatması üzerine, polisin hala sokaklarda olup olmadığını sordu. Başörtüsünü saçlarının hafif bir kısmını gösterecek şekilde takan gazeteci, sokaklarda polislerin bulunduğunu ifade etti. Pezeşkiyan, bu duruma yanıt olarak, “Ahlak polisi kadınlara karışmamalı. Ben, kadınları rahatsız etmemeleri için durumu takipte olacağım” dedi.
22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünün ikinci yıl dönümüne denk gelen bu toplantı, İran İslam Cumhuriyeti Haber Ağı dahil birçok ana TV kanalında yayımlandı ve sosyal medyada hızla viral hale geldi. Pezeşkiyan, seçim öncesinde başörtüsü zorunluluğunu denetleyen devriye uygulamalarına karşı çıkacağına söz vermişti. Ayrıca, ülkenin uzun süredir devam eden internet kontrollerinin bir kısmını hafifleteceğini de belirtmişti. Amini’nin ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra ölümünün ardından, ülkede kadınların öncülük ettiği protestoların yayılmasıyla birlikte sosyal medyada gözetim artmıştı.
Pezeşkiyan’ın ilk basın toplantısında bazı kadın gazetecilerin başörtülerini gevşek bağlamış olmaları, kadınlar için uygulanan katı giyim kurallarının gevşetileceğine dair bir işaret olarak yorumlandı. BBC İzleme Servisi’ne göre, bu tutum, kadın gazetecilerin başlarını tam örtmesinin zorunlu olduğu önceki resmi etkinliklere göre belirgin bir değişiklikti.
BM: Kadınlar Daha Fazla Baskı Altında
Pezeşkiyan’ın açıklaması, ülkede kadınların katı giyim kurallarına karşı geldiklerinde cezalandırıldıklarını ifade eden Birleşmiş Milletler (BM) raporunun yayınlanmasından sadece bir hafta sonra geldi. BM’nin geçtiğimiz hafta yayınladığı raporda, “Devlet yetkilileri, kadınları ve kız çocuklarını temel haklarından daha fazla mahrum etmek için baskıcı önlemleri ve politikaları genişletti” denilmektedir. Hükümetin, hem kamusal hem de özel ortamlarda “tesettüre uymaya ilişkin gözetimi artırdığı” ve kuralları ihlal eden kadınlara ve kız çocuklarına daha şiddetli cezalar uygulanmasını desteklediği vurgulanıyor.
BM’ye göre, güvenlik güçleri, zorunlu tesettür yasalarına ve düzenlemelerine uymadığı düşünülen kadınları ve kız çocuklarını “dövmek, tekmelemek ve tokatlamak gibi fiziksel şiddet eylemlerini daha da artırmıştır.” Ayrıca, BM, “Başörtüsü ve İffet” yasa tasarısının İran Muhafızlar Konseyi’nde son onay aşamasında olduğunu ve yakın zamanda tamamlanabileceğini belirtti. BM araştırmacıları, “Yasa tasarısı, başörtüsü takmayan kadınlar için fahiş para cezaları, daha uzun hapis cezaları, iş ve eğitim fırsatlarında kısıtlamalar ve seyahat yasakları gibi daha sert cezalar öngörmektedir” diye ekliyor.
- İran’da siyasi deprem: Reformcu aday Pezeşkiyan’ın cumhurbaşkan seçilmesi neden şaşkınlıkla karşılandı?
- Mesud Pezeşkiyan, İran’ın 9. cumhurbaşkanı olarak yemin etti ve göreve başladı.
- İran-İsrail geriliminin kökenleri neler?
