Pakistan’ın başkenti İslamabad’da gerçekleştirilen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Hükümet Başkanları Konseyi toplantısına, Belarus, Hindistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Çin, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan ile Moğolistan ve Türkmenistan’dan çeşitli hükümet yetkilileri ve temsilciler katıldı. Toplantı sonrasında yayımlanan ortak bildiride, uluslararası ilişkilerin yeniden şekillendirilmesi ve işbirliğinin artırılması için önemli çağrılar yapıldı.
Bildiride, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi gerektiği vurgulanarak, karşılıklı saygı, adalet, eşitlik ve ortak çıkarları göz önünde bulunduran işbirliği temelinde “yeni tür” uluslararası ilişkilerin inşa edilmesi gerektiği ifade edildi. Üye ülkeler, “güvenli, refah, ekolojik olarak temiz bir dünya için” çeşitli alanlarda işbirliğini geliştirmek istediklerini belirtti.
- Politika
- Güvenlik
- Ticaret
- Ekonomi
- Yatırım
- Kültürel ve insani ilişkiler
Bildiride, teknoloji, yapay zeka ve e-ticaret gibi modern gelişmelerin küresel ekonomideki dönüşüm üzerindeki etkilerine de değinildi. Bu alanlardaki değişimlerin yatırım, tedarik zinciri ve küresel piyasalarda belirsizlik gibi sorunlara yol açtığına dikkat çekildi. Ayrıca, “tek taraflı yaptırımların uygulanmasının uluslararası hukuk prensipleriyle bağdaşmadığı” ve bu durumun uluslararası ekonomik ilişkileri olumsuz etkilediği belirtildi.
ŞİÖ bölgesinde istikrarlı ekonomik ve sosyal kalkınmanın önemine vurgu yapılan bildiride, üye ülkelerin yeşil kalkınma, dijital ekonomi, ticaret, e-ticaret, bankacılık, yatırım, yüksek teknoloji, sağlık ve tarım gibi alanlarda potansiyellerinden yararlanarak ekonomik gelişimlerini hedefleyecekleri ifade edildi.
Enerji sektöründe işbirliğinin sürdürülmesinin önemine de değinilen bildiride, ŞİÖ üyesi ülkelerin iklim değişikliğinin olumsuz etkileriyle mücadele etmek için birlikte çalışacakları ifade edildi. Ayrıca, Belarus, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan’ın, Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” girişimine olan desteklerini yineledikleri belirtildi.
Son olarak, üye ülkelerin karşılıklı anlayış ve kültürel, insani bağları güçlendirerek diplomasiyi olumlu etkileyecekleri vurgulandı.
