Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, başkent Astana‘da düzenlenen 6. Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı’na ev sahipliği yaptı. Zirveye Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov ve zirvenin onur konuğu Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı. Toplantıda ayrıca, Birleşmiş Milletler (BM) Orta Asya Önleyici Diplomasi Bölge Merkezi Başkanı Kaha İmnadzade de yer aldı.
Ortak Vizyonun Önemi
Toplantıda konuşan Tokayev, dünyadaki zorlu süreçlerin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurgulayarak, bölgesel iş birliğinin güçlendirilmesi için ortak bir vizyon geliştirmenin önemini dile getirdi. Tokayev, şunları söyledi:
- “Ülkelerimiz, karşılıklı çıkar sağlayan iş birliği geliştirmek için büyük bir potansiyele sahip.”
- “Ekoloji ve iklim değişikliğinin sonuçlarıyla mücadelede iş birliği yapmak büyük bir önem arz etmektedir.”
- “Benzer sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz, bu nedenle etkileşimi artırmak ve koordinasyonu güçlendirmek özel önem taşımaktadır.”
Kazakistan’ın bölgesel iş birliğini güçlendirme konusundaki kararlılığını vurgulayan Tokayev, bugünkü toplantıda alınan kararların, asırlık dostluk ve karşılıklı destek ruhu çerçevesinde çok boyutlu ortaklıkların derinleşmesine katkı sağlayacağına inandığını ifade etti.
Bölgesel Güvenlik ve İstikrar
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ise, Orta Asya’nın jeopolitik konumunun, küresel güven krizleri ve çatışmaların etkilerini doğrudan yaşamasına neden olduğunu belirtti. Mirziyoyev, şu ifadeleri kullandı:
- “Ukrayna’daki ve Orta Doğu’daki olaylar, bölgemizin istikrarlı ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesine engel olmaktadır.”
- “Geleneksel ticaret ve ulaşım zincirleri bozuldu, lojistik maliyetler önemli ölçüde arttı.”
- “Bölgedeki önemli istikrar unsuru olan Afganistan’daki durum, uluslararası gündemde yeterince yer bulamamaktadır.”
Mirziyoyev, Orta Asya’nın geleceğinin, ülkelerin ve halkların refahının ortak çabalara bağlı olduğunu vurgulayarak, Dışişleri bakanlarının Bölgesel Güvenliğin ve İstikrarın Sağlanması Konsepti altında stratejik bir belge geliştirmesinin uygun olacağını belirtti.
Yeni İş Birliği Fırsatları
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, ülkesinin enerji, madencilik ve ulaştırma alanlarındaki ekonomi politikalarına dikkat çekerek, bölge ülkeleri arasında yeni ulaşım güzergahları ve koridorları oluşturulmasını önerdi. Caparov, şu ifadeleri kullandı:
- “Kırgızistan’da Kambar-Ata1 hidro enerji santralinin inşası için Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan enerji bakanlıkları arasında anlaşma imzalandı.”
- “Küçük nehirlerin potansiyelini aktif olarak geliştirmeye başladık ve ülke genelinde küçük ve orta ölçekte hidroenerji santralleri inşa edilmektedir.”
- “Bu alanda iş birliği yapmaya davet ediyorum ve tüm yatırım tekliflerine açığız.”
“Orta Asya-2040” Belgesi
Zirvenin sonunda, bölgesel iş birliğinin geliştirilmesi amacıyla “Orta Asya-2040” belgesi imzalandı. Ayrıca, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev‘e Orta Asya Devletleri Başkanları Onur Nişanı verildi.
