Son yıllarda kanserle mücadelede koruyucu bir gıda olarak ön plana çıkan mavi yemiş, sadece dünya genelinde değil, Türkiye’de de üretim ve tüketim açısından büyük bir ilgiyle karşılanmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2020 yılında mavi yemiş üretimi yalnızca 1,287 ton iken, 2023 yılı itibarıyla bu rakam 5,274 tona yükselmiştir. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebru Yaşa Kafkas, Türkiye’nin 7 bölgesinde mavi yemişin gerek açık arazide gerekse sera yöntemiyle yetiştirilebileceğini vurgulamaktadır. Eğer bu hızla devam ederse, bu yıl üretim miktarının 10 bin ton olmasını beklediklerini belirtmiştir.
Kafkas, çiftçilerin doğru yöntemleri uygulamaları durumunda, sağlığa olan faydaları ile ‘süper meyve’ olarak adlandırılan mavi yemişin, ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayacağını ifade etmektedir.
Kalp ve Kanser Hastalıklarını Önleyici Özellikler
Birçok Avrupa Birliği projesinde yer alarak mavi yemiş üzerine çeşitli araştırmalar yapan Prof. Dr. Ebru Yaşa Kafkas, bu meyvenin sağlık açısından faydalarını şu şekilde açıklamaktadır: “Mavi yemiş, adeta bir sağlık iksiri olarak tanımlanabilir. Kalp ve kanser hastalıklarını önlediği, Alzheimer hastalığını geciktirdiği, hafıza kaybını engellediği ve sakinleştirici özelliklere sahip olduğu epidemiyolojik araştırmalarla kanıtlanmıştır. Ancak burada önemli bir nokta bulunmaktadır; mavi yemişin olumlu etkileri, en az 6 ay veya 1 yıl boyunca her gün bir bardak düzenli olarak bu meyveyi tüketen kişilerde gözlemlenmiştir.”
Üreticiler İçin Avantajlar ve Üretim Potansiyeli
Mavi yemişin üreticilere sağladığı avantajlar da dikkat çekmektedir. Kafkas, bu meyvenin üreticiler açısından popüler olmasının nedenini yüksek gelir potansiyeli ile ilişkilendiriyor. Kısa sürede yatırım masraflarını karşılayabilme özelliği, mavi yemişi cazip kılmaktadır. Ayrıca, farklı yetiştirme teknikleri ile hem doğal toprakta hem de topraksız kültürde yetiştirilebilmesi, üreticilere büyük bir avantaj sunmaktadır. Özellikle Karadeniz gibi asidik topraklarda doğal olarak yetişebildiği gibi, Akdeniz bölgesindeki yüksek pH’a sahip topraklarda da topraksız kültür uygulamaları ile üretim yapılabilmektedir.
Türkiye’nin ova ve yayla bölgelerinde uygun birçok çeşit zenginliği bulunmaktadır. Ancak, doğru çeşidin doğru yöntemle kullanılması büyük önem arz etmektedir. Eğer Türkiye’de mavi yemiş yetiştiriciliğine olan talep artmaya devam ederse, bu yıl 10 bin ton üretim hedefinin yanı sıra, ilerleyen yıllarda 100 bin ton üretim hedeflerine ulaşılması mümkün görünmektedir.
