NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Ukrayna’nın ittifaka katılım yolu hakkında belirsiz kalmaya devam ederken, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskyy, ülkesinin savaş sona ermeden tam üye olmasına dayanan bir “zafer planı” sunuyor.
Zelenskyy, Çarşamba günü “zafer planının” ülkeye önümüzdeki yıl içinde barış getirebileceğini söyledi. Ancak, Ukrayna’nın NATO müttefiklerinin birçoğu, Rusya’nın işgali devam ederken ülkenin katılım sürecini tamamlaması için kamuoyunda desteklerini açıklamaktan kaçınıyorlar.
Rutte, Çarşamba günü Brüksel’deki NATO karargahında gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın üyelik yolunda belirsiz kaldığını belirterek, bu aşamada önceliğin Ukrayna’yı Rusya ile gelecekteki müzakerelerde en iyi anlaşmayı yapabilecek bir konuma getirmek olduğunu söyledi.
“Müttefiklerle, Ukrayna ile yakın temas içindeyiz, bir sonraki adımları nasıl atacağımızı görmek için,” diyen Rutte, ayrıntı vermekten kaçındı.
“NATO üyeliği, coğrafyamızın bir parçası olan her ulusun talep etme hakkıdır. Ve bu konuda karar veren tek taraf, zaten NATO’da bulunan 32 üye ve NATO’ya katılmak isteyen tek ülkedir.”
NATO üyeliğini güvence altına almak, Zelenskyy’nin Ukrayna parlamentosuna sunduğu beş maddelik zafer planının ilk maddesidir.
Ukrayna’nın ittifaka katılmasının, ülkesini desteklemek için (müttefiklerin) kararlılığının bir “kanıtı” olacağını söyleyen Zelenskyy, bunun Ukrayna’yı NATO’nun kolektif güvenlik garantisi altına alacağını — askeri ittifakın anlaşmasının temelini oluşturan 5. Maddeyi — belirtti.
5. Madde, tüm üye ülkelerin, herhangi bir üyenin egemenliğinin veya topraklarının saldırıya uğraması durumunda yardıma gelme taahhüdüdür.
Ancak NATO, kararlarını oybirliği ile alır ve birçok müttefik — ABD ve Almanya dahil — savaş devam ederken Ukrayna’nın katılımına izin vermeyi reddetmektedir çünkü 5. Madde yükümlülüğünün onları Rusya ile doğrudan bir çatışmaya sürükleyeceğinden korkmaktadırlar.
Temmuz ayında Washington’daki zirvelerinde, NATO’nun 32 üyesi, Ukrayna’nın Batı askeri ittifakına “geri dönüşü olmayan” bir yolda olduğunu ilan etti, ancak sürecin ne kadar hızlı ilerleyeceği sorusu cevapsız kaldı.
Üyelik müzakerelerine başlayıp başlamama kararının, muhtemelen Haziran’daki Hollanda’daki bir sonraki zirveden önce alınması olası değildir.
Bu arada, Ukrayna birlikleri, özellikle doğudaki Donetsk bölgesinde Moskova’nın güçlerini geri tutmakta zorlanıyorlar.
Zelenskyy, Ukrayna ile özel görüşmelerde Batılı ortakların Rusya ile müzakerelerin olasılığını giderek daha fazla tartıştıklarını ilk kez kamuya açık bir şekilde kabul etti.
Zelenskyy’nin zafer planının diğer bölümleri, Rusya içindeki hedeflere yönelik devam eden saldırılar ve daha fazla hava savunma sistemi konuşlandırılması ile müttefiklerden daha geniş bir istihbarat yelpazesine erişimi içermektedir.
