Ozempic: Zayıflama İğnesi ve Etkileri
“Zayıflama iğnesi” olarak bilinen Ozempic, esasen Tip 2 diyabet tedavisi için geliştirilmiş bir ilaçtır. Bu ilacın aktif maddesi semaglutid, diğer markaları olan Wegovy ve Rybelsus ile birlikte kullanılır. Semaglutid, kan şekeri seviyelerini etkileyerek iştahın kontrol altına alınmasına yardım eder. 2021’de yapılan bir araştırmada, semaglutid alan hastaların ortalama %15 kilo verdiği, plasebo grubundakilerin ise sadece %2 oranında kilo kaybettiği gözlemlenmiştir. Bazı denekler, başlangıç kilolarına göre vücut ağırlıklarının %20’sini kaybetmişlerdir. 2023’te yayımlanan bir başka çalışma, semaglutidin, kardiyovasküler hastalık geçmişi olan bireylerde kalp krizi ve felç riskini %20 oranında azalttığını ortaya koymuştur.
Ozempic, kan şekerini düşürmekle kalmaz; aynı zamanda insülini de düzenler. Haftada bir kez kullanılan bu ilaç, bağırsaklarda doğal olarak üretilen glukagon benzeri peptit-1 adlı hormonu taklit ederek beyne tok olunduğu sinyalini gönderir. Bu mekanizma, midenin daha yavaş boşalmasını teşvik ederek iştahı kısıtlar. Yeni araştırmalar, obezite tedavisinde kullanılan ilaçların, kaybedilen kilolardan bağımsız olarak kalp krizi ve felç riskini azaltma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. Semaglutidin, kan şekeri, kan basıncı ve iltihaplanma gibi sağlık parametreleri üzerindeki olumlu etkilerinin yanı sıra, kalp kası ve damarları üzerinde doğrudan etkileri olabileceği keşfedilmiştir.
Öte yandan, son veriler, ilacın bırakılmasının ardından hızlı kilo alımının yeniden başladığını göstermektedir. Bu durum, ilaç kullanımı sonrasında sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemenin önemini vurgulamaktadır.
ABD’deki Satış Fiyatı Tartışmaları
Ozempic’in ABD’deki satış fiyatı, Avrupa’daki fiyatının 10 katından fazla olması nedeniyle büyük bir tartışma konusu olmuştur. Reuters tarafından yapılan bir haber, ABD Kongresi’nde gerçekleştirilen sorgulama sırasında, kongre üyelerinin Novo Nordisk yöneticisi Lars Jørgensen’den ilacın fiyatlarını düşürme taahhüdünde bulunmasını istediğini bildirmiştir. Diyabet ve obezite tedavisinde kullanılan Wegovy ve Ozempic’in fiyatları, ABD Federal Ticaret Komisyonu’nun açtığı davayla gündeme gelmiştir. Komisyon, en büyük sigorta şirketleri ve ilaç firmaları arasındaki pazarlık süreçlerini inceleyerek, özellikle insülin ilaçlarının fiyatlarının şişirildiğini iddia etmiştir. Bu durum, firmaların kendi gelirlerini maksimize etme çabalarının bir yansımasıdır.
- ABD’de Wegovy’nin fiyatı aylık 1,349 dolara kadar çıkarken, İngiltere ve Almanya gibi ülkelerde aynı ilaç 92 dolarlık bir etiketle satılmaktadır.
- İki ilacın yapımcısı olan Danimarkalı Novo Nordisk, 25 Eylül’de ABD Senatosu tarafından sorgulanmıştır.
- Kongre üyeleri, Novo Nordisk yöneticisi Lars Jørgensen’den fiyatları düşürme sözü almakta başarısız olmuştur.
- Bu ilaçların başarısı, Novo Nordisk’in 2023 yılında Fransız lüks üreticisi LVMH’ı geçerek Avrupa’nın en değerli firması olmasına katkı sağlamıştır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Uyarıları
Son zamanlarda, Ozempic’in özellikle diyabet hastası olmayan kişiler arasında zayıflama ilacı olarak yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandığı gözlemlenmiştir. Bu durum, Tip 2 diyabet hastalarının ilaca ulaşmakta zorluk çekmesine ve sahte versiyonları için bir pazar oluşmasına neden olmuştur. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Ozempic’in sahte versiyonlarına dikkat çekerek, bu ilaçların sağlık için ciddi tehditler oluşturabileceğini vurgulamaktadır. WHO, bu ilaçların yalnızca doktor tavsiyesiyle kullanılması gerektiğini belirtmektedir.
WHO’nun temel ilaçlar ve sağlık ürünlerinden sorumlu başkan yardımcısı Dr. Yukiko Nakatani, “Sağlık uzmanlarına, düzenleyici denetleyici kurumlara ve kamuoyuna bu sahte ilaçlardan haberdar olmalarını öneriyoruz” demiştir. Örgütün uyarılarında, bazı sahte Ozempic versiyonlarının semaglutid bulundurmadığı veya insülin gibi başka ilaçlar içerdiği, bunun da sağlık üzerinde “öngörülemeyen” etkilere yol açabileceği vurgulanmaktadır. WHO, 2022’den bu yana Ozempic’in sahte versiyonlarının üretiminin arttığına dair haberleri dikkatle izlemekte, İngiltere, ABD ve Brezilya’da bazı sahte ilaçların ele geçirildiği bilgileri gelmektedir. Ekim 2023’te İngiltere’de el konulan sahte ilaçların, Avusturya ve Almanya’daki tanınmış tedarikçilerden geldiği ve gerçek ilaçlar gibi paketlendiği açıklanmıştır.
Ozempic’in daha yüksek dozda olan versiyonu Wegovy ise, obez veya fazla kilolu bireyler için geliştirilmiş, buna ek olarak kronik hastalıkları bulunan kişiler için de önerilmektedir. Wegovy, İngiltere’de Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) bünyesindeki özel zayıflama kliniklerinde kullanılmaktadır.
