Paris Oyunları’ndaki Mülteci Olimpiyat Takımı’nın üçte birinden biraz fazlası kadınlardan oluşuyor; zira takımın 2015’te kurulmasından bu yana kadın temsili azalmaya devam ediyor. Ancak, takımda %38’lik kadın oranı kaydedilen tek düşüş değil. Mülteci Paralimpik Takımı’nda %13’ten az kadın var. Son on yılda mülteci sayısı üç katına çıktı. UNHCR mülteci ajansına göre geçen yılın sonunda küresel çapta 43,4 milyon mülteci vardı. Mültecilerin, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin veya vatansızların yaklaşık yarısını kadınlar ve kız çocukları oluşturmaktadır.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), etkinliğin tarihteki ilk cinsiyet eşitliği sağlayan etkinlik olacağını vurguluyor. Oysa bireysel spor vakaları, büyük resmin gerçekliğinden farklı bir hikayeyi ortaya koyuyor. Brock Üniversitesi Spor Yönetimi Bölümü’nde doçent olan Michele Donnelly’ye göre, IOC “toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin kendi taahhütlerini yerine getirmiyor”, özellikle de bunu kontrolleri altında olan bir takımda uygulayamadıkları için. Michele Donnelly, “Bunun küresel sorunların gerçek bir temsilinden ziyade sembolik olduğunu söyleyebilirim” diye ekliyor.
Kadınların temsil oranının %40’ın altında olması yeterli mi?
Kadınlar İçin Kadınlar Uluslararası yardım kuruluşuna göre, “tüm mültecilerin karşılaşabileceği yoksulluk ve diğer sorunlara ek olarak, kadın mülteciler cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan ek bir baskı katmanıyla karşı karşıyadır.”
Women in Sport adlı yardım kuruluşunun politika ve kamu işleri yöneticisi Rachel Williams, bu katmanın “çocuk bakımı, yaşlı akrabaların bakımı, yemek pişirme, temizlik gibi evde yapılan ücretsiz işler” olarak görülebileceğini söylüyor.
Şu anki Mülteci Olimpiyat Takımı’nda 29 sporcu yer alırken, takımda sadece 10 kadın sporcu bulunuyor.
Taliban’dan kaçarak İspanya’ya yerleşen 21 yaşındaki Afgan kadın Manizha Talash, tarihte ilk kez olimpiyatlarda breakdans dalında yarışacak ve manşetlere çıkan bu kadın göçmenlerin ilham verici hikayelerinden biri.
Williams, “Özellikle kızların spora katılımında görünürlüğün ne kadar önemli olduğunu ve kızların kadınların sporda başarılı olduğunu görmenin onlara ne kadar ilham verdiğini biliyoruz” diye ekledi.
Kadın Sporcular ekibi iyimser tarafa bakmayı ve ekibin yaklaşık %40’ının kadın olmasını kutlamayı tercih etse de, bu görüş ortak bir görüş değildir.
“Bunun yeterli olduğunu düşünmüyorum,” dedi Donnelly. “IOC’nin tam kontrole sahip olduğu yerlerde, herkes için beklentilerin rol modellenmesi gerekiyor, bu yüzden takımlar cinsiyet açısından eşit olmalı.”
“Herkes mülteci olma konusunda aynı deneyimi yaşamıyor ve mülteci olarak kadınlar, toplumsal cinsiyet azınlıkları ve engelli kişiler için artan riskler ve zorluklar var ve tüm bunlar nihayetinde mülteci Olimpiyat ve Paralimpik takımlarının bir parçası olabilecek veya olabilecek kişileri etkiliyor.”
Mülteci ekipleri nasıl finanse ediliyor?
Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne göre, takımın sporcularının büyük çoğunluğu, Olimpik Mülteci Vakfı (ORF) tarafından yönetilen ve Olimpik Dayanışma tarafından finanse edilen Mülteci Sporcu Burs Programı aracılığıyla destekleniyor.
IOC Yönetim Kurulu, 2024 Paris Mülteci Olimpiyat Takımı’nı seçti.
Uygun olabilmek için sporcuların kendi spor dallarında elit yarışmacılar olmaları ve UNCHR tarafından tanınan ev sahibi ülkelerinde mülteci olmaları gerekiyor.
ORF, “Spor, cinsiyet ve bölgeler açısından dengeli temsiliyet de dikkate alınacak” dedi.
Ancak Donnelly, hem şeffaflığın hem de hesap verebilirliğin oldukça eksik olduğuna inanıyor.
“Mülteci takımlarına sporcuların nasıl seçildiği konusunda pek fazla bilgiye sahip değiliz” dedi.
“Bu durum bizi şu sorulara yöneltiyor ve mülteci takımlarında kadın ve erkek sporcuların eşit sayıda olmadığı bir duruma nasıl geldiğimizi merak ettiriyor.”
