Parvovirüs B19 Nedir?
Parvovirüs B19, yalnızca insanları etkileyen ve genellikle mevsimsel olarak ortaya çıkan bir virüstür. Halk arasında “beşinci hastalık” olarak bilinir. Bu virüs, yüksek derecede bulaşıcı olarak nitelendirilmektedir; yani, enfekte bir kişinin öksürük veya hapşırık yoluyla havaya saçtığı damlacıklar aracılığıyla kolayca yayılabilir. Yapılan çalışmalar, yetişkinlerin yaklaşık yarısının 20 yaşına geldiklerinde, %70’inin ise 40 yaşına geldiklerinde bu virüse karşı antikorlara sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle, çocukların bulunduğu ortamlarda çalışan bireylerin enfekte olma riski daha yüksektir.
Parvovirüsün Belirtileri
Parvovirüs B19 ile enfekte olan birçok kişi, aslında hastalığın belirtilerini hissetmeyebilir; çünkü çoğu durumda enfeksiyon asemptomatik seyreder. Ancak, bu virüsün neden olduğu belirtiler şunları içerebilir:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Öksürük
- Boğaz ağrısı
- Cilt döküntüleri
- Eklemlerde ağrı
Genellikle bu ağrılar hafif seyreder ve enfeksiyondan yaklaşık 7 gün sonra ortaya çıkar. Çocuklarda belirtiler genellikle cilt döküntüleri şeklinde kendini gösterirken, yetişkinlerde eklemlerde şişme ve ağrı daha yaygın gözlemlenen semptomlardır.
Hamileler ve Nakilli Hastalar için Riskler
Parvovirüs, bazı durumlarda sinir sistemi, eklemler veya kan gibi hayati alanlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonları geliştirme riski daha yüksek olan kişiler arasında, bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler (örneğin, organ nakli yapılmış veya HIV virüsü taşıyanlar), lösemi ya da diğer kanser türleriyle mücadele eden hastalar bulunmaktadır. Nadiren de olsa, hamile bir kadında parvovirüs B19’un fetüse geçmesi mümkündür. Bu durum, fetal anemi ve gebelik kaybı gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
Parvovirüs Önlenebilir veya Tedavi Edilebilir mi?
Ne yazık ki, parvovirüs B19 ile mücadele etmek için özel bir aşı veya tedavi mevcut değildir. Çoğu insan için enfeksiyon kendiliğinden geçmektedir. Tedavi genellikle, ateş ve ağrı gibi semptomları hafifletmek için parasetamol almak ve bol miktarda sıvı tüketmek şeklinde olmaktadır. Önleme açısından, solunum yolu hastalıklarından kaçınmak için standart hijyen uygulamalarının benimsenmesi önerilmektedir. Bu uygulamalar arasında:
- Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı kapatmak
- Ellerinizi sık sık ve doğru şekilde yıkamak
- Sık dokunulan yüzeyleri düzenli olarak temizlemek
Türkiye’de Parvovirüs B19 Yaygın mı?
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, “Tokatlanmış yanak sendromu” olarak da bilinen ve yaz aylarında artış gösteren Parvovirüs B19’un çocukluk çağı hastalıkları arasında en sık görülenlerden biri olduğunu belirtmektedir. Genellikle okul çağındaki çocuklarda görülen bu hastalık, her 4 ila 7 yılda bir salgınlar oluşturma potansiyeline sahiptir. Prof. Dr. Şener, bu hastalığın belirtilerini şu şekilde açıklamaktadır: “Genelde çocuklarda yüksek ateş, 3 gün süren yüksek ateş, bazen nadir olarak döküntüler, boğaz ağrısı, yan ağrısı, eklem ve kas ağrıları ile başlıyor. Üçüncü günün sonunda tipik olarak yüzde hiperemi ile tıpkı tokat yemiş gibi bir görünümle yanaklarda kızarıklık meydana geliyor.”
Prof. Dr. Şener, Türkiye’nin parvovirüs B19 enfeksiyonu açısından sık görülen ülkeler arasında yer aldığını ifade etmektedir. “Türkiye Parvovirüs B19 enfeksiyonu açısından sık görülen ülkeler arasında yer alıyor.” diyerek sözlerine devam eden Şener, “Özellikle hamileler için bir risk söz konusu. Çünkü hamileler bu virüsü atlattığında, anne karnındaki bebeğe olumsuz etkileri olabiliyor ve bu nedenle yakın takip gerekmektedir. Ayrıca, organ nakli veya kemik iliği nakli yapılmış hastalar için de ölümcül seyredebiliyor. Yaşlı hastalarda ise genellikle 75-85 yaş aralığında bu enfeksiyon, üst solunum yolu enfeksiyonu bulgularıyla atlatılmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerine baktığımızda, özellikle Covid-19 sürecinden sonra Hollanda, Almanya, Fransa, İtalya ve Belçika gibi ülkelerde parvovirüsün dolaşımda bir dönem kaybolduğu ve yeniden pik yaptığı görülmektedir.”
Editörün Notu
Bu makalenin içeriği, profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi yerine geçmez. Tıbbi durumlarla ilgili sorularınız için her zaman kalifiye sağlık uzmanlarına danışmanız önemlidir.
