Psikopatinin Anlamı ve Yaygınlığı
İngiltere’nin yüksek sağlık otoritesi NHS‘ye göre, psikopatlar genellikle ‘antisosyal kişilik bozukluğunun şiddetli bir formuna’ sahip olarak tanımlanmaktadır. Bu bireyler, yüksek düzeyde psikopat olduklarında ‘dürtüsel, sorumsuz ve suç teşkil eden davranışlar’ sergileyebilmektedir. Psychopathy dergisinin 2020 yılında yayımladığı bir rapora göre, dünya genelinde nüfusun yaklaşık yüzde 1’i bu rahatsızlıktan etkilenirken, yüzde 30’u da ‘düşük, orta veya yüksek’ düzeyde psikopati benzeri davranışlar sergilemektedir.
Türkiye’de Psikopati Durumu
Türkiye’de ise genel nüfus içerisinde, erkeklerin yaklaşık yüzde 1-2’sinin, kadınların ise yüzde 0,3-0,7’sinin gerçek bir psikopat olduğu tahmin edilmektedir. Zalimlik, etkileyicilik, dürtülerine hakim olamama ve ikna edebilirlik gibi psikopatik özelliklere sahip olan bireyler, çoğu zaman normal bir yaşam sürdürebilmektedir. Hatta, uç noktalardaki psikopatlar bile toplumda oldukça başarılı bireyler olarak kendilerini gösterebilmektedir.
Levenson Psikopati Ölçeği
Oregon Eyalet Üniversitesi‘nden Profesör Michael Levenson, bireylerin psikopati ölçeğindeki durumunu değerlendiren ‘Levenson Psikopati Ölçeği’ adlı 26 maddelik bir test geliştirmiştir. Testte, “Psikopati, başkalarına karşı empati eksikliği ile karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur” ifadesi yer almaktadır. 1995 yılında psikolojik araştırmalar için geliştirilen bu test, iki farklı ölçekte değerlendirme yapmaktadır: birincil psikopati (duygusal etki) ve ikincil psikopati (yaşam tarzı).
Testin Uygulanışı ve Puanlama
Test, yirmi altı ifadeden oluşmakta olup, her bir ifadenin (1) kesinlikle katılmıyorum, (2) katılmıyorum, (3) ne katılıyorum ne katılmıyorum, (4) katılıyorum, (5) kesinlikle katılıyorum şeklinde derecelendirilmesi gerekmektedir. Çoğu kişi bu testi beş dakika içinde tamamlayabilmektedir. Ancak, testin ‘sadece eğitim amaçlı kullanım için sunulduğu’ vurgulanmakta ve bu nedenle bir teşhis aracı ya da herhangi bir psikolojik tavsiye sunmadığı belirtilmektedir.
İşte testteki sorulardan bazıları:
- Başarı, en güçlü olanın hayatta kalmasına dayanır; kaybedenler beni ilgilendirmez.
- Günümüz dünyasında, başarılı olmak için yapabileceğim her şeyi yapmakta hakkım olduğuna inanıyorum.
- Diğer insanlara duymak istediklerini söylüyorum ki benim istediklerimi yapsınlar.
- Tek bir hedefin peşinden uzun süre gidebildiğimi görüyorum.
Önemli Notlar
Editör notu olarak şunu belirtmek önemlidir ki, bu test dijital ortama uyarlanmış bir değerlendirme aracıdır ve yüksek puanlar, daha yüksek düzeyde psikopatik özelliklere işaret etmektedir. Bazı maddeler ise yanıt kümelerini kontrol etmek amacıyla tersine çevrilmiştir. Örneğin, “Herhangi bir şey yapmadan önce olası sonuçları dikkatlice düşünürüm” sorusuna verilen yanıt, eğer “kesinlikle katılmıyorum (1)” ise sistem bunu en yüksek puan (5) olarak algılayacaktır. Bu nedenle soruların tamamını paylaşmamız mümkün değildir. Ancak isteyenler https://openpsychometrics.org/tests/LSRP.php adresinden, otomatik çeviri yardımıyla soruları okuyarak testi uygulayabilirler. Testin ardından karşınıza iki adet kısa anket çıkacaktır; ancak bu anketlere verilen cevapların test üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Test, hem birincil psikopati (duygusal etki), hem de ikincil psikopati (yaşam tarzı) konusundaki ölçümlerin sonuçlarını sunmaktadır. Fakat burada belirtilmesi gereken önemli bir husus, bu testin ne bir teşhis ne de tedavi aracı olduğudur. Bu tür sorunlarla karşılaşan bireylerin, en yakın sağlık biriminden profesyonel destek almaları gerekmektedir.
