Sırp çoğunluklu bölgeler Kosova referandumunda Arnavut belediye başkanlarının kaderini oylayacak

Kuzey Kosova’da Sırpların çoğunlukta olduğu dört belediyede yaşayanlar, etnik Arnavut belediye başkanlarının görevden alınması yönünde Pazar günü oy kullandı.

Batılı ülkeler tarafından onaylanan referandum, her ikisi de Avrupa Birliği üyeliğini hedefleyen Kosova ile komşu Sırbistan arasındaki gerilimi hafifletmeyi amaçlıyor.

Sırbistan belediye başkanlarının istifa çağrılarını onayladı

Belgrad’la yakın bağlarını sürdüren Kosova’daki ana etnik Sırp partisi Srpska List, seçimlerin boykot edilmesi yönünde çağrıda bulundu.

Tahminen 46.500 sakinin 47 oy verme noktasına katılması bekleniyor ve belediye başkanlarının istifa etmesi için çoğunluk oyu gerekiyor.

Haziran ayında Kosova Başbakanı Albin Kurti, belediyelerdeki seçmenlerin yüzde 20’sinin seçimlere yönelik bir dilekçeyi desteklemesi halinde Kuzey Mitrovica, Zvecan, Leposaviç ve Zubin Potok’ta yeni seçimler yapılmasını önerdi. Mahalle sakinleri Ocak ayında dilekçe lehinde oy kullandı.

Geçen Mayıs ayında Arnavut belediye başkanlarının göreve başlaması üzerine Kosovalı Sırplar, aralarında NATO liderliğindeki KFOR barış güçlerinin de bulunduğu güvenlik güçleriyle çatışmış ve seçim sonuçlarına karşı yapılan protestolar sırasında 93 askerin yaralanmasıyla sonuçlanmıştı.

Eskiden bir Sırp eyaleti olan Kosova, 1999 yılında Sırp hükümet güçleri ile etnik Arnavut ayrılıkçılar arasındaki çatışmayı sona erdiren 78 günlük NATO bombalama kampanyasının ardından statü değişikliğine tanık oldu.

Çoğunluğu Arnavut olmak üzere yaklaşık 13.000 kişinin hayatını kaybettiği savaşın ardından Sırp kuvvetleri geri çekildi. Sırbistan, Kosova’nın 2008’deki bağımsızlık ilanını hâlâ kabul etmiyor.

Sırbistan – Kosova Gerginliği

Son zamanlarda Kosova, Sırbistan’ın muhalefetine rağmen Avrupa Konseyi’ne katılma yolunda adımlar attı. Ancak Belgrad yetkilileri, güvenlik kaygılarını gerekçe göstererek Kosovalıların sınır kapılarında evlerine dönüşünü yaklaşık 20 saat erteledi.

Priştine bu eylemi kınadı ve Belgrad’ı, Kosova’nın Avrupa Konseyi üyeliğine itirazı nedeniyle Kosovalıları rehin tutmakla suçladı. ABD ve AB, iki ülke arasındaki serbest dolaşımın engellenmesini kınadı.

Başka bir gelişmede Kosova, 2011’den bu yana kuzeydeki etnik Sırp azınlığı kapsayan ilk ülke çapında nüfus sayımını duyurdu.

Sırp Listesi partisi, bunun Kurti hükümetinin 1999 ihtilafı sırasında yaklaşık 250.000 Sırp’ı sınır dışı etmedeki sözde başarısını vurgulamak için yaptığı bir hile olduğunu iddia ederek nüfus sayımına karşı çıktı.

Priştine’nin etnik Sırpların, okullar ve hastaneler de dahil olmak üzere Kosova’nın Sırp yönetimindeki kurumlarında Sırp para birimi dinarını kullanmasını yasaklama yönündeki yakın tarihli kararı, gerilimi daha da artırdı.

ABD ve Avrupa Birliği’nin Priştine-Belgrad diyaloğunu canlandırma çabaları zorluklarla karşı karşıya.

Görüşmeler, Eylül ayında Kosovalı bir polis memuru ve silahlı üç Sırp kişinin öldürüldüğü ölümcül çatışma sonrasında durdurulmuştu. Brüksel, uzlaşmayı reddetmenin Sırbistan ve Kosova’nın AB’ye katılım umutlarını tehlikeye atacağı konusunda uyardı.

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığının ortasında AB, katılım sürecinin çeşitli aşamalarında Sırbistan, Kosova, Bosna, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk dahil olmak üzere Batı Balkan ülkelerinin Batı ile uyumunu korumayı amaçlıyor.