Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu tarafından düzenlenen “Ücretsiz okul yemeği hemen şimdi!” başlıklı çalıştayın raporuna göre, okul terki ülke tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. Resmi verilere göre, ortaöğretimde okul dışına çıkan çocukların sayısı 2 milyon 9 bin olarak kaydedilmiştir. Ortaokulda bir yıl içerisinde okul terk oranı yüzde 3.1’den yüzde 6.2’ye yükselmiştir. Ancak, bu verilerin gerçek okul terk oranlarını tam olarak yansıtmadığı ve güncel oranların daha da yüksek olduğu vurgulanmaktadır. Raporda, “Okul yemeği, okullaşmada ve okul terklerinin önlenmesinde en etkili kamusal çalışma olacaktır” görüşüne yer verilmiştir.
Raporda, “STK adı altındaki yapılara” 2024’ün ilk altı ayında 100 milyara yakın kaynak aktarıldığına dikkat çekilmiştir. Ayrıca, “Okul yemeği için bütçe ayrılmaması, politik bir tercih ve önceliktir. Kaynak olmasına karşın, kamu kaynakları çocukların okul yemeği hakkı için kullanılmamaktadır. Okul yemeği ve temiz suya erişim, tüm çocukların kamusal hakkıdır. Okullarda içme suyuna erişim ve kontrol-izleme sistemleri bulunmamaktadır; suya bulaşması olası toksik kirletici sayısı ise oldukça fazladır.” denilmektedir.
Bodurluk Sorunu
Raporda, bodurluğun 5 yaş altı çocuklarda yüzde 10’a ulaştığı belirtilmiştir. Yetersiz beslenmenin, yaşamı tehdit eden en önemli etkisinin enfeksiyonlara, ishal ve pnömoni gibi ölümcül hastalıklara zemin hazırladığı vurgulanmaktadır. Okul yemeğinin çocukları psikolojik açıdan da desteklediğine dikkat çekilen rapora göre, yetersiz beslenme çocuklarda düşük enerji seviyeleri ve genel umutsuzluk hali yaratabilmektedir. Çocuklar, açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle depresyon belirtileri yaşayabilmekte; bu durum dürtüsellik ve saldırganlık gibi sorunları tetikleyebilmektedir.
Raporda, “Okul yemeği programı için başta Edirne, Mersin, Sulukule, Esenyalı, Kocaeli’nde yürütülen çalışmalar olmak üzere yerellerdeki deneyimlerden yararlanılmalıdır. Çocuk yoksulluğunun ülke olarak ulaştığı durum netleştirilmeli ve dezavantajlı çocuklara yönelik çalışmalar yürütülmelidir” önerisinde bulunulmuştur.
Başarı İçin Yeterli Beslenme Şart
Raporda, başarı için yeterli beslenmenin önemi ise şu şekilde anlatılmaktadır: “Yetersiz Omega 3 yağ asidi alımı dikkat eksikliğine, öğrenme zorluklarına ve hafıza sorunlarına yol açabilmektedir. Çocuklar, özellikle balık, yumurta, et ve ceviz gibi besinlerden mahrum kaldıklarında beyin fonksiyonlarında gerilemeler yaşanabilmektedir. Yetersiz protein alımı beyin gelişimini yavaşlatmakta, bu durum öğrenme sürecini de olumsuz etkilemektedir. Demir eksikliğinin uzun süre devam etmesi ise dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü ve bilişsel geriliklere yol açabilmektedir. Dünyada önlenebilir zihinsel geriliğin başlıca nedeni yetersiz beslenmedir.”
