AB Yapay Zeka Yasası: Yeni Dönemin Başlangıcı
Avrupa Birliği, yapay zeka alanında önemli bir adım atarak, yapay zeka kullanımına yönelik katı kurallar getiren yasasını yürürlüğe soktu. Bu yasa, yapay zeka sistemlerinin insan hayatını nasıl etkilediğini ve bu sistemlerin kullanımına dair sınırları belirlemeyi amaçlamaktadır. Özellikle, sosyal puanlama, duyguları belirleme ve biyometrik veriler gibi hassas konulara dair yasaklar, bu düzenlemenin en önemli noktalarını oluşturmaktadır.
Yasa Kapsamında Yasağı Kapsayan Uygulamalar
Yeni yasaya göre, belirli yapay zeka uygulamaları tamamen yasaklanmıştır. Bu yasaklar şunları içermektedir:
- Sosyal puanlama yapan sistemler
- Duygusal analiz yaparak bireyleri değerlendiren sistemler
- Yüz görüntülerinden veri tabanı oluşturan sistemler
- Suç işleme riskine yönelik profilleme yapan sistemler
- Biyometrik verilerin toplanması ve kullanılması
Bu yasaklar, bireylerin mahremiyetini korumak ve toplumda adaletin sağlanması adına kritik bir öneme sahiptir. İnsanların özellikleri üzerinden yapılan analizler, toplumda ayrımcılık ve önyargı yaratabilir.
Manipülasyon ve Bilinçaltı Teknikleri
Yasa, yalnızca açıkça yasaklanan uygulamaları değil, aynı zamanda insan davranışını manipüle eden yapay zeka sistemlerini de kapsamaktadır. Bu bağlamda, bilinçaltı teknikler kullanarak insanları etkilemeye çalışan sistemler de yasaklanmıştır. Bu tür uygulamalar, bireylerin karar alma süreçlerini olumsuz yönde etkileyebilir ve toplumsal yapıya zarar verebilir.
Kamuya Açık Alanlarda Biyometrik Tanımlama
Yasa, kamuya açık alanlarda gerçek zamanlı uzaktan biyometrik tanımlama sistemlerinin kullanımını da düzenlemektedir. Bu sistemlerin kullanımı, yalnızca kolluk kuvvetleri tarafından istisnai durumlarda gerçekleştirilebilecektir. Bu düzenleme, insanların günlük yaşamlarında karşılaşabilecekleri gizlilik ihlallerini azaltmayı hedeflemektedir.
Şirketlerin Yükümlülükleri ve Risk Değerlendirmesi
AB yapay zeka yasası, yapay zeka geliştiren veya kullanan şirketlere önemli yükümlülükler getirmektedir. Bu şirketlerin, sistemlerini risk düzeyi açısından değerlendirmeleri ve yasal gerekliliklere uymaları gerekmektedir. Şirketler, geliştirdikleri yapay zeka uygulamalarının toplumsal etkilerini göz önünde bulundurarak, bu değerlendirmeleri titizlikle yapmalıdırlar.
İhlal Durumunda Cezalar
Yasa ihlali durumunda, ilgili şirketlere yüksek para cezaları uygulanacaktır. Bu cezalar, şirketlerin yasalara uymak konusunda daha dikkatli olmalarını sağlayacak bir mekanizma olarak işlev görecektir. Böylece, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında toplumsal değerlere ve bireylerin haklarına saygı gösterilmesi teşvik edilecektir.
Yasanın Geleceği ve Uygulama Tarihleri
AB yapay zeka yasası, 1 Ağustos 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak, yasada belirtilen genel amaçlı yapay zeka modellerine yönelik kurallar ve yükümlülükler, 1 Ağustos 2025 tarihinde başlayacaktır. Bu tarihlere kadar, şirketlerin uyum sağlamaları ve yeni düzenlemelere hazırlık yapmaları beklenmektedir.
Sonuç Olarak
AB’nin yapay zeka yasası, teknoloji dünyasında bir dönüm noktası olarak değerlendirilmektedir. Bireylerin haklarının korunması, adaletin sağlanması ve toplumsal değerlerin gözetilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Yapay zeka sistemlerinin etik bir çerçevede geliştirilmesi ve kullanılması, gelecekte daha sağlıklı bir toplum için gereklidir.
