İsrail başbakanı, ICC’nin kendisi hakkında tutuklama emri çıkarmaya çalıştığı yönündeki duyuruya öfkeyle tepki gösterdi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) başsavcısı Karim Khan, Gazze’de iddia edilen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan Benjamin Netanyahu ve İsrail savunma bakanı Yoav Gallant’ın sorumlu olduğuna inanmak için makul nedenler bulunduğunu söyledi.
İsrail’in lideri bir televizyon konuşmasında, “Yeni antisemitizm tam da buna benziyor; Batı’daki kampüslerden Lahey’deki mahkemelere taşındı. Ne yazık” dedi.
ICC aynı zamanda Hamas’ın Gazze’deki lideri Yehya Sinwar da dahil olmak üzere üç üst düzey Hamas yetkilisi hakkında benzer suçlamalarla tutuklama emri çıkartmayı planlıyor.
Bu karşılaştırma Netanyahu’yu öfkelendirmiş gibi görünüyordu.
“Hamas’ın canavarlarını dünyanın en ahlaklı ordusu olan IDF’nin askerleriyle karşılaştırmaya nasıl bir cüretkarlıkla cesaret edersiniz?” diye sordu ve soruyu Karim Khan’a yöneltti.
“Kardeşlerimizi öldüren, yakan, katleden, tecavüz eden ve kaçıran Hamas ile eşi benzeri olmayan, ahlak açısından eşi benzeri olmayan, adil bir savaş yürüten IDF askerleri arasında ne kadar büyük bir cüretkarlıkla kıyas yapıyorsunuz.”
Netanhayu’nun öfkesi, ICC duyurusunun “çirkin ötesinde” olduğunu söyleyen İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog tarafından da tekrarlandı.
“Bu tek taraflı hamle, dünyanın her yerindeki teröristleri cesaretlendiren ve uluslararası hukuk ilkelerine göre mahkemenin tüm temel kurallarını ihlal eden tek taraflı bir siyasi adımı temsil ediyor” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden da yazılı bir açıklama yaparak kararı çirkin olarak nitelendirdi ve İsrail ile Hamas arasında “eşdeğerlik” olmadığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in mahkemeyi kuran Roma Tüzüğü’nü imzalayan taraf olmaması ve dolayısıyla mahkemenin yetkisini tanımaması nedeniyle ICC’nin bu davayı soruşturma yetkisinin bulunmadığını söyledi.
İsrail, Kasım ayında beş ICC üyesi tarafından Hollanda merkezli mahkemeye sevk edildi; Güney Afrika, Bangladeş, Bolivya, Komorlar ve Cibuti.
Mahkemeden İsrail güçlerinin Hamas’a karşı savaşı sırasında işlediği olası soykırım suçları, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarının araştırılmasını istediler
ICC’nin kendine ait bir uygulama mekanizması yok ve bunun yerine tutuklamaları gerçekleştirmek için üye devletlerin desteğine güveniyor.
Geçtiğimiz yıl Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, BRICS zirvesine katılmak üzere Güney Afrika’ya yapacağı geziyi iptal etmişti; bu gezi birçok kişi tarafından Pretoria’nın kendisini tutuklama yükümlülüğüne tepki olarak görülüyordu. ICC, geçen yıl Mart ayında savaş suçları suçlamasıyla Putin hakkında tutuklama emri çıkarmıştı.
Karışık reaksiyonlar
Haftalardır hükümet karşıtı kitlesel protestolara sahne olan Tel Aviv sokaklarında bu habere karışık tepkiler geldi.
Protestocular, Netanyahu yönetiminin Gazze’de hâlâ Hamas tarafından tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için daha fazla çaba göstermesini talep ediyor.
Ayrıca kendisini iktidarda kalabilmek için savaşı uzatmakla da suçluyorlar.
İsrail vatandaşı Gal Sne, “Rehinelerin bir an önce canlı olarak geri dönmesini istiyorum. Eğer bu tutuklama emri veya onu takip edecek bir tutuklama bunu hızlandıracaksa ben bundan yanayım” dedi.
Ancak bir başkası bu hareketi eleştirdi.
Inbar Goldstein, “Demokratik bir şekilde seçilmiş devlet başkanlarına toplu katliam yapan bir terör örgütünün liderleri arasında simetrinin olduğu nasıl bir dünyada yaşadığımızı anlamıyorum” dedi.
ICC’nin duyurusuna Gazze’nin merkezindeki Filistinliler arasında sessiz bir tepki geldi.
“Biz kararlı uluslararası kararlar istiyoruz. Kararlı olsun ki meseleleri ve sorunları çözsün. İsrail ve Hamas’la hiçbir ilgimiz olmadığı halde mağdur olan biziz. Benim suçum nedir, çocuklarımın suçu nedir? Bu adil değil Allah aşkına. “dedi Sami Abu Zeid.
UCM tarafından yayınlanan bir bildiride, iddia edilen diğer suçların yanı sıra Netanyahu, sivilleri aç bırakmayı bir savaş yöntemi olarak kullanmak ve “savaş suçu olarak sivil halka yönelik saldırıları kasıtlı olarak yönlendirmekle” suçlandı.
ICC yargıçları şimdi delilleri inceleyecek ve tutuklama kararı verilip verilmeyeceğine karar verecek.
