Türkiye’nin 5G Geçiş Süreci
Türkiye’nin “5. nesil mobil telekomünikasyon hizmeti” (5G) geçişi, uzun bir süredir gündemde. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, 2026 yılında 5G’ye geçişin gerçekleştirileceğini belirtti. Ancak GSM operatörleri, 2023 yılı içerisinde 5G ihalesinin yapılmasını bekliyorlardı. Son zamanlarda açıklanan Orta Vadeli Program (OVP) ise, Türkiye’nin 5G geçiş hazırlıklarının takvimini 2025 yılının son çeyreğine erteledi. Oysa 2022 yılında dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 5G ihalesinin bu yıl içinde yapılacağını belirtmişti.
Yıllık Ekonomik Kayıp
4G teknolojisi, günümüzde mobil abonelikler arasında küresel ölçekte %58’lik bir pay ile en yüksek seviyesine ulaşmış durumda ve yerini 5G’ye bırakmaya hazırlanıyor. Kuzey Amerika, Avrupa ve Kuzey Doğu Asya başta olmak üzere toplamda 83 ülkede 209 operatör 5G hizmetlerini sunuyor. 2027 yılına gelindiğinde, 5G’nin küresel mobil abonelikler arasında en yüksek paya sahip olması bekleniyor. Türkiye’de ise, toplam 87 milyon mobil aboneliğin %93’ü 4.5G abonelerinden oluşuyor. Vodafone ve Deloitte’nin hazırladığı “5G teknolojisinin Türkiye için ekonomik ve sosyal faydaları, 2022” raporuna göre, 5G alanındaki gecikmeler Türkiye’nin yıllık 120 milyar TL (yaklaşık 9 milyar dolar) değerindeki ekonomik aktiviteden mahrum kalmasına neden oluyor. Bu bağlamda, 5G teknolojisinin sağladığı ekonomik döngüde elde edilecek 1 trilyon liralık aktivitenin %12’sinin kaybedilebileceği öngörülüyor.
- Teknolojik gelişmelerden geri kalmanın rekabetçilik üzerinde kalıcı etkileri olabiliyor. 5G’nin gecikmesi, bu teknoloji ile elde edilebilecek hız ve düşük gecikme sürelerine ihtiyaç duyan sektörlerin gelişimini, rakip ülkelere kıyasla olumsuz etkileyebilir.
- Bu durum, Türkiye’nin yabancı yatırımcılar nezdinde geri planda kalmasına ve yabancı yatırımların sağladığı finansman, teknolojik aktarım ve işbirliği fırsatlarından yoksun kalmasına yol açabilir.
- Yatırım ve hizmet harcamaları ile birlikte üretkenlik artışının, 15 yıllık süreçte toplam 1 trilyon 47 milyar TL ekonomik aktivite artışı ve 479 milyar TL GSYH artışı sağlaması bekleniyor.
Yapay Zeka Yatırımları
Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporu’na göre, yapay zeka ve makine öğrenimi sektörü, 2024 yılının ilk yarısında 31 yatırımla en aktif sektör haline gelerek tüm zamanların en fazla yatırım alan sektörü oldu. Yapay zeka ve makine öğrenimini, 14 yatırım ile oyun sektörü takip etti. Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi’nin (TRAI) hazırladığı güncel rapora göre, bu yılın ikinci çeyreğinde eklenen 12 girişimle birlikte Türkiye’deki yapay zeka girişimlerinin sayısı 350’ye ulaştı. Toplam 245 girişimin yatırım aldığı ilk yarıda, girişimlere toplamda 586.8 milyon dolar yatırım yapıldı.
Turkcell’in Abone ve Gelir Raporu
Turkcell, yılın ikinci çeyreğinde net abone sayısını 346 bin artırarak toplamda 43.2 milyona ulaştı. Bu çeyrekte faturalı abone sayısında net 477 bin artış kaydedildi ve şirket, son bir yılda 1.8 milyon yeni faturalı abone kazandı. Yine, grup gelirleri yılın ikinci çeyreğinde 34.9 milyar TL’ye, net kâr ise 2.9 milyar TL seviyesine çıktı. Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç, “2023 yılının sonunda duyurduğumuz, Ukrayna’daki varlıklarımızın satış sürecini 9 Eylül’de tamamladık. Hedefimiz, ülkemizin dijital dönüşümüne katkı sağlayacak yeni yatırımlara odaklanmak” dedi.
Yeni iPhone Modellerinin Fiyatları
Apple, yeni amiral gemisi iPhone 16 serisi ile birlikte iPhone 16, iPhone 16 Plus, iPhone 16 Pro ve iPhone 16 Pro Max modellerini tanıttı. iPhone 16, havacılık ve uzay sınıfı alüminyum malzeme kullanarak suya ve toza dayanıklı bir yapı sunuyor. Ekran parlaklık seviyesi ise 2000 nit ile 1 nit arasında değişebiliyor. Yeni iPhone 16’nın global satış fiyatı, en düşük versiyonu olan 128 GB iPhone 16 için 799 dolar olarak belirlendi. Türkiye’de ise en ucuz versiyon 64 bin 999 TL, en pahalı versiyonu ise 119 bin 999 TL olacak.
Sektörden Gelişmeler
Dünya genelinde 41 Ar-Ge ve 7 tasarım merkezi ile inovasyona odaklanan Samsung Electronics, bu tür yatırımlarını artırmaya devam ediyor. Samsung’un tüketici deneyimleri dahilinde yeni ürünlerin geliştirilmesi için Ar-Ge yatırımları, her yıl ortalama 17 milyar doları buluyor.
Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Karaarslan, kalp damar hastalıklarının tanısında kuantum dedektörlü BT kullanılarak yapılan X-ışını görüntülemenin geleneksel anjiyografi ihtiyacını azalttığını ifade etti.
Denizli, Tokat ve Balıkesir gibi illerdeki bazı alanların teknoloji geliştirme bölgesi olarak belirlenmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararları, Resmi Gazete’de yayımlandı.
