Türkiye’nin Yüksek Teknoloji Yatırımları İçin Yeni Programı
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye, yükselen teknoloji alanlarında küresel yatırımların merkezi olmayı hedefleyen yeni bir teşvik programı başlatmıştır. Bu kapsamda, özellikle yenilikçi alanlarda Türkiye’nin üretim merkezi haline gelmesi amaçlanmaktadır. İlk 6 çağrı ile birlikte, Türkiye’nin yeni nesil enerjili araçlar, batarya teknolojileri, çip teknolojileri, güneş hücresi ve rüzgar türbinleri gibi kritik sektörlerdeki üretim kapasitesinin artırılması hedeflenmektedir.
Anılan çağrılar doğrultusunda, 2030 yılına kadar özel sektörden 20 milyar doların üzerinde yatırım yapılması beklenmektedir. Ayrıca, dünyada en fazla AR-GE çalışmaları yürüten ilk 1000 şirketin Türkiye’de kuracakları AR-GE merkezlerine de önemli destekler sağlanacaktır. Program çerçevesinde, Türkiye, 2030’a kadar yüksek teknoloji alanlarına yönlendirilmek üzere 30 milyar dolarlık bir kaynak oluşturmayı planlamaktadır. Bu kaynak, vergi desteği ve hibe gibi pazar geliştirme desteklerini içerecektir.
Program Kapsamında Öne Çıkan Alanlar
HIT-30 Yüksek Teknoloji Teşvik Programı ile eş zamanlı olarak, Dijital Dönüşüm Destek Programı, Yeşil Dönüşüm Destek Programı ve Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Yenilikçi, Yükselen Teknolojiler çağrısı da duyurulmuştur. Bu dört program aracılığıyla, Türkiye’de yüksek teknoloji ihracatının hızla artması ve toplam ihracat içerisinde yüksek ve orta yüksek teknolojili ürünlerin payının %50’ye çıkarılması planlanmaktadır.
Batarya Üretimi Desteklenecek
Program kapsamında, batarya üretimi de önemli bir destek alanı olarak belirlenmiştir. Toplamda 4,5 milyar dolara kadar varan desteklerle, Türkiye’de 80 gigavatsaat batarya üretim kapasitesinin oluşturulması hedeflenmektedir. Elektrikli araçlar ve enerji depolama sektörlerinde kritik öneme sahip bataryaların Türkiye’de geliştirilmesi ve üretilmesi için, 2030 yılına kadar megavatsaat başına 6 bin dolara kadar hibeleri içeren teşvikler sunulacaktır. Bu sayede, Türkiye’nin yüksek teknoloji üretim üssü olma yolunda önemli bir adım atılmış olacaktır.
Elektrikli Araç Yatırımları İçin Teşvikler
Programda ilan edilen ilk çağrılardan biri, elektrikli araç yatırımlarına yönelik olmuştur. 5 milyar dolarlık bir teşvik paketi ile Türkiye’de yıllık 1 milyon elektrikli araç üretimi gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Böylece Türkiye, yeni nesil araçların AR-GE ve üretim üssü olma hedefini gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. En az 150 bin araç kapasiteli yatırımlar, sadece BEV ve PHEV üretimi, %51 yerli üretim planı ve AR-GE merkezi kurulması gibi nitelikler taşımak zorundadır. Bu yatırımlara, belirli sayıda araç için gümrük vergisi muafiyeti ve/veya %50’ye varan hibe, %80’e varan vergi teşviki sağlanacaktır.
Çip Teknolojisinde Yerli Üretim Hedefi
Küresel teknoloji yarışının en fazla hissedildiği alanlardan biri olan çip teknolojisinde, endüstriyel boyutta çip üretim kapasitesini artırma hedefiyle çağrıya çıkılmıştır. Güncel üretim teknolojilerine dayalı en az bir endüstriyel ölçekli çip fabrikasının ülkeye kazandırılması için 5 milyar dolarlık bir teşvik paketi devreye alınacaktır. Kullanım alanlarına göre farklı kapasitede yatırımlar, çip değer zinciri yatırımları ve en az 65 nanometre teknolojisi niteliği taşıyan yatırımlara %30’a kadar sermaye katkısı, %10’a varan hibe ve %80’e varan vergi teşviki sağlanacaktır.
Yenilenebilir Enerji Yatırımları
“Yeşil enerji” başlığı, HIT-30 Yüksek Teknoloji Teşvik Programı’nın önemli odak alanlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Ülkede yenilenebilir enerji yatırımlarının artarak devam etmesi amacıyla, güneş enerjisinde asgari 5 gigavatlık üretim kapasitesinin tesisine yönelik hücre yatırımlarına megavat başına 8 bin dolara kadar hibe verilecektir. Bu paketin toplam değeri 2,5 milyar doları bulacaktır. Ayrıca, rüzgar enerjisi alanında kritik bileşenler ve deniz üstü türbinler gibi ürünlerin imalatının desteklenmesi ve yerli bir rüzgar enerjisi markası inşa edilmesi planlanmaktadır. Bu yatırımlar için ise toplam 1,7 milyar dolarlık kaynak ayrılmıştır.
AR-GE Faaliyetleri İçin Destekler
Büyük teknoloji firmalarının araştırma geliştirme merkezlerini Türkiye’ye kazandıracak cazip ve esnek bir model de devreye alınacaktır. AR-GE faaliyetleri bakımından dünyanın en büyük ilk 1000 firmasının Türkiye’de kuracağı yeni merkezlerin personel giderlerinin yarısı, 5 yıl süreyle karşılanacaktır. Bu yatırımlar için 1 milyar dolarlık bir destek sağlanacaktır. Ayrıca, istihdam desteği, vergi muafiyeti, yatırım yeri tahsisi ve finansman desteği gibi çeşitli teşvikler de sunulacaktır.
