SpaceX’in Starship Roketi Çığır Açan Bir Başarıya İmza Attı
SpaceX’in Starship roketi, beşinci test uçuşunda çığır açan bir başarıya imza atarak daha önce görülmemiş bir adım attı. Ekip, roketin güçlendirici bölümünü fırlatma rampasına geri yönlendirmeyi başardı ve burada, dev bir çift mekanik kola güvenli bir şekilde yerleştirildi. Bu gelişme, SpaceX’in tamamen yeniden kullanılabilir ve hızlı bir şekilde konuşlandırılabilir bir roket geliştirme hedeflerini büyük ölçüde ilerletti. SpaceX mühendisleri, roketin güvenli bir şekilde yere inmesini sağlayarak “Tarih kitaplarına geçecek bir gün” ifadelerini kullandılar.
BBC’nin aktardığına göre, güçlendiricinin ilk denemede bu kadar temiz bir şekilde yakalanma şansı oldukça düşük görünüyordu. Fırlatmadan önce SpaceX ekibi, güçlendiricinin Meksika Körfezi’ne inmeye yönlendirilmesinin sürpriz olmayacağını belirtmişti. İlk uçuşlarda aracın fırlatıldıktan kısa bir süre sonra parçalanmasının ardından, şirket son iki test uçuşunda bazı olağanüstü başarılar elde etti. SpaceX, başarısızlıkların, mümkün olduğunca fazla veri toplamak ve sistemlerini rakiplerinden daha hızlı geliştirmek amacıyla erken fırlatma planlarının bir parçası olduğunu savunuyor.
Beşinci testin yükseliş aşamaları, önceki dört testle benzerlik gösterdi; gemi ve güçlendirici yerden ayrıldıktan iki ila üç çeyrek dakika sonra birbirlerinden ayrıldılar. Bu noktada güçlendirici, Teksas’taki Boca Chica’daki fırlatma alanına geri dönmeye başladı. İnişe sadece iki dakika kala, kuleyi işleten ekip tarafından son kontroller yapılırken, denemenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği hala belirsizdi. Uçuş direktörü, devam kararı verdiğinde, testi izleyen SpaceX çalışanlarından coşkulu alkış sesleri yükseldi. Şirket, denemenin yapılabilmesi için binlerce kriterin karşılanması gerektiğini ve bu durumun başlı başına bir başarı olduğunu vurguladı.
Super Heavy güçlendiricisi, atmosfere yeniden girerken 33 Raptor motoru, saatte birkaç bin milin üzerindeki hızlardan onu yavaşlatmak için çalıştı. 146 metre yüksekliğindeki iniş kulesine yaklaşırken, neredeyse havada süzülüyormuş gibi görünüyordu. Turuncu alevler güçlendiriciyi sardı ve dev mekanik kollara güvenli bir şekilde yerleşti. Roketin, ekipman ve mürettebat taşıyan gemi kısmı, güçlendiriciden ayrıldıktan sonra kendi motorlarını ateşleyerek Hint Okyanusu’na iniş için yola çıktı.
Güçlendiriciyi fırlatma rampasına indirmek yerine havada yakalamak, yerdeki karmaşık donanım ihtiyacını önemli ölçüde azaltacak ve aracın gelecekte hızlı bir şekilde yeniden konuşlandırılmasını sağlayacaktır. SpaceX, Starship’i 2026 yılına kadar astronotları Ay’ın yüzeyine geri gönderebilecek bir iniş aracına dönüştürmek üzere NASA’ya 2.8 milyar dolar ödedi. Uzay açısından bu tarih oldukça yakın bir dönem olarak değerlendiriliyor ve bu nedenle Elon Musk’ın ekibi, roketi bir an önce yeniden fırlatmak için acele ediyordu.
Ancak, tüm uçuşları onaylayan ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), şirketin izinlerini gözden geçirirken Kasım ayından önce bir fırlatma gerçekleşmeyeceğini duyurdu.
FAA ile SpaceX Arasında Gerginlik
FAA, lisans koşullarını yerine getirmediği ve önceki uçuşlar için izin almadığı iddiasıyla SpaceX’e 633 bin dolar ceza kesmeyi planladığını açıkladı. Bu durum, geçen aydan bu yana FAA ve Elon Musk arasında kamuoyu önünde tartışmalara yol açtı. FAA, bir lisans vermeden önce uçuşun etkisini, özellikle de çevresel etkilerini incelemek zorunda. Musk, cezaya karşılık olarak FAA’yı dava etmekle tehdit etti ve SpaceX, roketin bir kısmının çevreyi kirlettiğine dair “yanlış haberlere” karşı kamuya açık bir bilgilendirme yayınladı.
